Trong thời gian gần đây, trên địa bàn huyện Thanh Oai, tình hình tội phạm gây rối trật tự công cộng ngày càng gia tăng, có diễn biến phức tạp. Các đối tượng phạm tội chủ yếu là nam giới, ở độ tuổi thanh thiếu niên, một số đối tượng có nhân thân xấu; thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức, tập trung theo hội nhóm, đông đối tượng tham gia, sử dụng phương tiện hỗ trợ (thường là xe máy không đeo biển kiểm soát) và hung khí nguy hiểm (dao, kiếm, mã tấu, phóng lợn, gạch, chai thủy tinh,… ). Các đối tượng thường tụ tập đuổi, đánh nhau, chửi bới, giải quyết mâu thuẫn cá nhân tại nơi công cộng (khu đông dân cư, bệnh viện, trường học,... ) hoặc điều khiển xe máy dàn hàng ngang, nẹt bô, bấm còi, di chuyển tốc độ cao, hò hét trên nhiều tuyến đường giao thông đường bộ khiến người dân hoang mang, lo sợ, ảnh hưởng tới trật tự, trị an trên địa bàn. Đáng chú ý, nhiều đối tượng dù tuổi đời còn nhỏ nhưng đã có hành vi táo bạo, côn đồ, liều lĩnh dùng hung khí nguy hiểm đánh gây thương tích hoặc hủy hoại tài sản của những người đi đường, người không liên quan đến mâu thuẫn cá nhân, thể hiện sự coi thường pháp luật. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, Cơ quan CSĐT - Công an huyện Thanh Oai đã khởi tố, điều tra đối với 03 vụ/21 bị can phạm về tội Gây rối trật tự công cộng.
.jpg)
Các đối tượng gây rối trật tự công cộng ngày 02/2/2023 trên địa bàn huyện (nguồn: CAH Thanh Oai)
Điển hình: Xuất phát từ mâu thuẫn giữa một số học sinh trường THPT Thanh Xuân, huyện Thanh Oai, khoảng 20 giờ đến 22 giờ ngày 02/02/2023, Bùi Quang Ninh sinh ngày 26/02/2006, Nguyễn Văn Thành sinh ngày 17/01/2007 đều trú tại xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai; Nguyễn Minh Tâm sinh ngày 08/6/2005 trú tại xã Mỹ Hưng, huyện Thanh Oai; Nguyễn Minh Quang sinh ngày 10/6/2006 trú tại xã Bích Hòa, huyện Thanh Oai cùng 20 đối tượng thanh thiếu niên khác rủ nhau điều khiển xe máy mang theo hung khí gồm 03 thanh tuýp bằng kim loại đầu có gắn dao bầu, 01 thanh tuýp bằng kim loại, 01 con dao tự chế, một số vỏ chai bằng thủy tinh đi trên các tuyến đường Cienco5, đường tỉnh lộ 427, đường liên xã thuộc địa phận các xã Thanh Văn, Tân Ước, Thanh Thùy thuộc huyện Thanh Oai để tìm đánh nhóm thanh niên ở xã Thanh Văn. Trên đường đi các đối tượng này tháo hoặc che biển kiểm soát xe máy, dàn hàng ngang 3-4 xe trên đường, có xe máy lắp bô nổ gây tiếng ồn lớn. Khi gặp nhóm thanh niên ở xã Thanh Văn là Quang Việt Hùng và Trần Anh Tú điều khiển xe máy đi trên đường liên xã thuộc địa phận xã Tân Ước, huyện Thanh Oai thì nhóm của Bùi Quang Ninh điều khiển xe máy hô hào đuổi đánh khiến nhóm của Hùng, Tú để lại xe máy bỏ chạy. Sau đó Bùi Quang Ninh, Nguyễn Tuấn An, Thẩm Đình Cường dùng thanh tuýp bằng kim loại đập phá làm hư hỏng chiếc xe máy Honda Wave, biển kiểm soát 29X7 - 690.76 của Quang Việt Hùng, gây thiệt hại trị giá 490.000 đồng. Hành vi của các đối tượng đã gây ảnh hưởng xấu đến trật tự an ninh khu vực, gây bức xúc, hoang mang dư luận. Cơ quan CSĐT- Công an huyện và Viện KSND huyện Thanh Oai đã phối hợp tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố đối với 04 đối tượng Bùi Quang Ninh, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Minh Tâm, Nguyễn Minh Quang về tội Gây rối trật tự công cộng theo quy định tại Khoản 2 Điều 318 Bộ luật hình sự. Ngày 19/5/2023, TAND huyện Thanh Oai đã đưa vụ án trên ra xét xử.
.jpg)
Các đối tượng gây rối trật tự công cộng các ngày 19/4/2023 và 22/4/2023 trên các tuyến đường tại huyện Thanh Oai (nguồn: CAH Thanh Oai)
* Nguyên nhân:
Thứ nhất, do nhận thức pháp luật của một số người dân còn chưa đầy đủ, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao. Công tác tuyên truyền pháp luật còn chưa sâu rộng, sự phối hợp của các tổ chức đoàn thể còn mang tính hình thức, chưa đồng bộ, chưa tạo được sức lan tỏa để nâng cao nhận thức của người dân trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm, đặc biệt là tội Gây rối trật tự công cộng.
Thứ hai, do sự buông lỏng quản lý, thiếu sự quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội, một bộ phận thanh thiếu niên sớm nghỉ học đua đòi ăn chơi, lêu lổng, không có việc làm, thiếu hiểu biết bị bạn bè lôi kéo hoặc những đối tượng đã có tiền án, tiền sự, nhân thân xấu lợi dụng tính hiếu thắng, thích thể hiện bản thân, hiệu ứng đám đông để rủ rê tham gia liều lĩnh, manh động thực hiện hành vi phạm pháp luật gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của người khác, gây mật trật tự trị an.
Thứ ba, Tình hình kinh tế - xã hội, công nghệ thông tin ngày càng phát triển, giới trẻ có thể dễ dàng tiếp cận, học theo các hành vi xấu, thành lập hội nhóm, bàn bạc, trao đổi thông tin qua các nền tảng mạng xã hội mà không bị quản lý, giám sát; hiện tượng thanh thiếu niên dù chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe nhưng vẫn điều khiển xe máy tham gia giao thông ngày càng phổ biến. Một số đối tượng có hành vi liều lĩnh, manh động thực hiện hành vi phạm pháp luật nhằm thể hiện bản thân bất chấp hậu quả xảy ra có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của người khác, gây mất trật tự trị an.
Thứ tư, tinh thần đấu tranh, tố giác tội phạm gây rối trật tự công cộng trong quần chúng nhân dân và các tổ chức xã hội còn chưa quyết liệt, còn bao che, nể nang, ngại phiền hà hoặc sợ bị trả thù, sợ bị ảnh hưởng đến uy tín. Do đó thực tế một số vụ việc xô xát, đánh nhau đông đối tượng, xảy ra ở nơi công cộng (đường giao thông, khu dân cư, trường học) có dấu hiệu của tội Gây rối trật tự công cộng nhưng quá trình làm việc, xác minh tại chính quyền địa phương hoặc nhà trường đều ghi nhận không gây ảnh hưởng xấu, nghiêm trọng đến trật tự trị an, tâm lý người dân. Điều đó dẫn đến không thể sự xử lý theo quy định của Bộ luật hình sự.
Thứ năm, việc xử lý, trấn áp các hành vi gây rối trật tự công cộng hiện nay chưa đủ sức răn đe. Nhiều đối tượng ít tuổi đã tham gia tụ tập, thành lập nhóm có tổ chức nhiều lần thực hiện hành vi gây rối nhưng do chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nên không bị xử lý hình sự. Các đối tượng không lấy đó làm bài học mà tiếp tục thực hiện các hành vi gây rối, gây mất trật tự trị an.
* Giải pháp phòng ngừa:
Để góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự nói chung và kiềm chế, giảm thiểu vi phạm, tội phạm Gây rối trật tự công cộng tại địa phương, ngày 26/5/2023, Viện kiểm sát nhân dân huyện Thanh Oai ban hành kiến nghị phòng ngừa số 03/KNPN-VKS đề nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Thanh Oai chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai áp dụng một số giải pháp phòng ngừa sau:
1. Tăng cường công tác chỉ đạo đối với lực lượng Công an huyện, Công an các xã, thị trấn trong việc triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, chủ động xây dựng kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm có hiệu quả đặc biệt là tội phạm gây rối trật tự công cộng. Tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát các khung giờ, địa bàn trọng điểm nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các vụ việc gây mất trật tự an ninh ngay từ khi mới manh nha. Chỉ đạo lực lượng trinh sát làm tốt công tác nắm tình hình trên không gian mạng, thâm nhập vào các hội, nhóm của các đối tượng trên mạng xã hội, nắm bắt các mâu thuẫn, biểu hiện tụ tập kêu gọi đánh nhau để kịp thời ngăn chặn. Tham mưu triển khai thực hiện tốt việc lập hồ sơ quản lý người nghiện ma túy. Khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống camera giám sát tại các khu vực giao thông trọng điểm, khu dân cư thường xuyên xảy ra vi phạm, tội phạm. Chỉ đạo Công an xã phối hợp với các đoàn thể, tổ chức xã hội quản lý, giám sát các đối tượng có tiền án, tiền sự, nghiện ma túy và rà soát các thanh thiếu niên có biểu hiện hư hỏng để có biện pháp phối hợp quản lý, giáo dục, răn đe kịp thời.
2. Chỉ đạo UBND xã, thị trấn nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự. Phát động phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, xây dựng các mô hình tổ chức quần chúng làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở, tổ chức tốt công tác hòa giải tại cơ sở. Vận động quần chúng nhân dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác và đấu tranh chống tội phạm đặc biệt là tội gây rối trật tự công cộng; thực hiện việc phối hợp phòng ngừa tội phạm từ gia đình, trong nhà trường và ngoài xã hội. Phát huy tinh thần tố giác tội phạm trong nhân dân, kịp thời biểu dương, khích lệ những tấm gương quần chúng có đóng góp tích cực trong việc phát hiện, tố giác tội phạm.
Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý, giáo dục và cảm hóa những người phạm tội tại cộng đồng dân cư bằng nhiều hình thức. Không ngừng giúp họ cải tạo, hoàn lương, tái hòa nhập với gia đình, cộng đồng xã hội. Tập trung phòng chống tội phạm này phải đi đôi với phòng chống các tệ nạn xã hội như: ma túy, mại dâm, cờ bạc…
3. Chỉ đạo Đài phát thanh huyện và các đoàn thể có liên quan xây dựng kế hoạch cụ thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong quần chúng nhân dân. Trong đó tuyên truyền giúp người dân nhận diện các biểu hiện, dạng hành vi gây rối trật tự điển hình, nâng cao ý thức pháp luật của người dân.
4. Chỉ đạo Phòng giáo dục đào tạo và các trường THPT trên địa bàn tăng cường công tác tuyên truyền, lồng ghép đưa các trường trình giáo dục pháp luật, kỹ năng sống cho học sinh. Tăng cường sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, đoàn thanh niên và xã hội trong quản lý, giáo dục học sinh, đoàn viên, thanh thiếu niên.
Việc thực hiện đồng bộ, kịp thời, có chất lượng các giải pháp trên sẽ góp phần quan trọng trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và giữ vững an ninh chính trị, an toàn xã hội trên địa bàn huyện. Qua đó đã tạo niềm tin của nhân dân với chính quyền và cấp ủy địa phương.
Nguyễn Thị Hồng Phúc - Viện KSND huyện Thanh Oai