Thực trạng và bài học kinh nghiệm trong công tác kiểm sát hoạt động bán đấu giá tài sản thi hành án

        Viện KSND thực hiện chức năng kiểm sát THADS, trong đó có hoạt động kiểm sát bán đấu giá tài sản THADS theo quy định Luật Tổ chức Viện KSND năm 2014 và Luật THADS năm 2014.

        Trong năm 2021, Cơ quan THADS hai cấp thành phố Hà Nội đã tổ chức bán đấu giá thành 459 việc, tương ứng 1.041.036.266 nghìn đồng (So với cùng kỳ năm 2020: giảm 7% về việc, tăng 34% về tiền). Đã giao tài sản cho người trúng đấu giá 260 việc, tương ứng 525.173.804 nghìn đồng; Trong đó, hủy kết quả bán đấu giá 14 việc. Số việc bán đấu giá trên 10 lần là 09 việc; dưới 02 lần là 54 việc, chiếm đa số  44,63%. Bán đấu giá chưa thành 121 việc, tương ứng 535.196.660 nghìn đồng. Trong đó có nhiều vụ, việc phức tạp, đơn thư khiếu kiện gay gắt, kéo dài, đã xảy ra nhiều vi phạm của Cơ quan THA; Tổ chức đấu giá, cá nhân có liên quan làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích Nhà nước và công dân.... Tuy nhiên, hai cấp Viện KSND thành phố Hà Nội chưa kịp thời phát hiện thiếu sót, vi phạm trong hoạt động bán đấu giá tài sản THA để thực hiên Kiến nghi, Kháng nghị khắc phục vi phạm theo quy định pháp luật. 

Nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát THADS, Phòng 11 đã lựa chọn công tác kiểm sát

hoạt động bán đấu giá tài sản THADS là khâu công tác đột phá trong năm 2021

        Bài học kinh nghiệm cho thấy, muốn kiểm sát được hoạt động đấu giá tài sản THA, Viện kiểm sát các cấp phải nắm được thông tin về hoạt động bán đấu giá tài sản THA. Do vậy, căn cứ vào thông tin trên cổng thông tin của Cục THADS thành phố Hà Nội, Cổng thông tin quốc gia về đấu giá tài sản, Lãnh đạo Viện KSND thành phố đã chỉ đạo Phòng 11 cử cán bộ theo dõi, nắm thông tin, phân công Kiểm sát viên thực hiện công tác kiểm sát đối với từng vụ, việc; yêu cầu Cơ quan THA chuyển đầy đủ tài liệu có liên quan đến hoạt động bán đấu giá tài sản THA để kiểm sát, kịp thời phát hiện vi phạm, ban hành kiến nghị, kháng nghị.

        Sau đây, chúng tôi xin nêu ví dụ cụ thể về một trường hợp Phòng 11 - Viện KSND thành phố Hà Nội đã tiến hành kiểm sát, phát hiện vi phạm của Tổ chức đấu giá tài sản THA:

        Đầu tháng 01/2021, tra cứu trên cổng thông tin của Cục THADS Hà Nội và Cổng thông tin quốc gia về đấu giá tài sản, Phòng 11 biết Chi cục THADS quận Nam Từ Liêm ký Hợp đồng dịch vụ với Công ty đấu giá hợp danh tài sản Đông Đô (Công ty đấu giá Đông Đô), bán đấu giá tài sản THA tại phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Thủ tục thông báo, bán, tiếp nhận hồ sơ từ ngày 6/01/2021 đến ngày 29/01/2021, tại trụ sở công ty: Phòng 502 Tòa nhà 17T3 Hoàng Đạo Thúy, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Qua công tác kiểm sát, Kiểm sát viên phát hiện Công ty đấu giá Đông Đô có dấu hiệu bưng bít thông tin, cản trở gây khó khăn cho người tham gia đấu giá. Sau khi Phòng 11 báo cáo, Lãnh đạo Viện đã cử KSV phối hợp với chính quyền địa phương: Công an Phường, Ban quản lý tòa nhà, tổ dân phố tiến hành lập biên bản xác minh. Tại thời điểm xác minh hồi 9h00 ngày 28/01/2021, Công ty đấu giá Đông Đô đóng cửa, không niêm yết Thông báo bán đấu giá tài sản; không có người bán hồ sơ, tiếp nhận hồ sơ của khách hàng đăng ký tham gia đấu giá. Vi phạm Điều 35, khoản 2 Điều 38 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.

        Phòng 11 đã báo cáo vi phạm của Công ty đấu giá Đông Đô, đề xuất Lãnh đạo Viện ký ban hành Kiến nghị số 02/KN-VKS ngày 29/01/2021 kiến nghị Chi cục THADS Nam Từ Liêm hủy hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản với Công ty đấu giá Đông Đô, lựa chọn ký hợp đồng với Tổ chức đấu giá khác theo quy định. Ngày 03/5/2021, Chi cục THADS quận Nam Từ Liêm đã có Công văn số 392/CCTHADS, tiếp thu Kiến nghị số 02/KN-VKS của Viện KSND thành phố Hà Nội, thanh lý hủy Hợp đồng dịch vụ bán đấu giá tài sản với Công ty đấu giá Đông Đô.

        Để giải quyết triệt để vi phạm này, trước đó ngày 08/02/2021, Viện KSND thành phố Hà Nội đã ban hành Kiến nghị số 03/KN-VKS kiến nghị Sở Tư pháp thành phố Hà Nội tiến hành xử lý vi phạm đối với Công ty đấu giá Đông Đô.

        Do tính chất phức tạp của vụ việc, ngày 10/06/2021, Phòng 11 ban hành Công văn số 1068/CV-VKS, yêu cầu Viện KSND quận Nam Từ Liêm kiểm sát chặt chẽ hoạt động THA, báo cáo Phòng 11 việc tiếp tục bán đấu giá tài sản trên của Chi cục THA quận Nam Từ Liêm. Nhận được báo cáo về việc Chi cục THA quận Nam Từ Liêm tiếp tục ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản só 0605/2021/HĐ ngày 20/05/2021 với Công ty đấu giá hợp danh Sao Việt (Công ty đấu giá Sao Việt), Phòng 11 tiếp tục phối hợp với Viện KSND quận Nam Từ Liêm, kiểm sát trình tự, thủ tục bán đấu giá của Công ty đấu giá Sao Việt. Quá trình kiểm sát, Phòng 11 tiếp tục phát hiện Công ty đấu giá Sao Việt có vi phạm Luật Đấu giá tài sản trong việc đăng tải thông tin đấu giá; ban hành Quy chế đấu giá không đúng quy định pháp luật, gây cản trở khó khăn cho người tham gia đấu giá. Phòng 11 chỉ đạo Viện KSND quận Nam Từ Liêm tiếp tục có văn bản yêu cầu Chi cục THA quận Nam Từ Liêm hủy Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản với Công ty đấu giá Sao Việt. Tiếp thu kiến nghị, ngày 24/06/2021, Chi cục THA quận Nam Từ Liêm đã tiến hành thanh lý, hủy Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản nêu trên với Công ty đấu giá Sao Việt.

        Với biện pháp, cách làm như trên, hai cấp Viện KSND thành phố Hà Nội đến nay đã bước đầu nắm, quản lý được hoạt động bán đấu giá tài sản THA trên địa bàn, đã phát hiện được một số vi phạm của cơ quan THADS, Chấp hành viên, Tổ chức đấu giá tài sản, cá nhân có liên quan để có biện pháp xử lý kịp thời. Kết quả trong năm 2021, hai cấp Viện KSND thành phố Hà Nội đã ban hành 36 kiến nghị và 03 kháng nghị về THADS (trong đó cấp thành phố ban hành 04 kiến nghị và 02 kháng nghị có liên quan đến việc cưỡng chế, kê biên bán đấu giá tài sản THA).

Hoạt động bán đấu giá tài sản

        Với thực trạng và bài học kinh nghiệm nêu trên, để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát hoạt động bán đấu giá tài sản THA, chúng tôi nêu một số giải pháp sau đây:

        1. Đề nghị Lãnh đạo Viện KSND tối cao kiến nghị cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo Bộ Tư pháp tuân thủ quy định của pháp luật về thẩm quyền kiểm sát đối với hoạt động bán đấu giá tài sản THA của các Tổ chức đấu giá tài sản để Viện KSND địa phương thực hiện thuận lợi trong quá trình kiểm sát THADS. Lý do, ngày 14/12/2017 Bộ tư pháp có Công văn số 6484/BTP-BTTP cho rằng: “hoạt động đấu giá tài sản thi hành án của các tổ chức đấu giá không thuộc đối tượng kiểm sát của Viện KSND”.

        2. Liên ngành Trung ương hướng dẫn khó khăn, bất cập, liên quan đến hoạt động bán đấu giá tài sản THA như: Cách thức đăng tải thông tin đấu giá; Hướng dẫn việc người tham gia đấu giá trả giá như thế nào được coi là trúng đấu giá theo từng hình thức đấu giá; Cách thức người tham gia đấu giá trả giá; Quy định khung bước giá phù hợp theo giá khởi điểm… Vụ 11- Viện KSND tối cao tăng cường công tác kiểm tra nghiệp vụ, thông báo rút kinh nghiệm; sớm ban hành quy trình, kỹ năng kiểm sát hoạt động bán đấu giá tài sản THA.

        3. Lãnh đạo các đơn vị quan tâm bố trí tăng cường cán bộ làm công tác kiểm sát THADS phù hợp với tính chất công việc, năng lực, điều kiện của đơn vị. Thực tế cho thấy, một số đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện có số lượng vụ, việc kiểm sát THADS lớn, nhiều vụ, việc phức tạp, tuy nhiên đơn vị mới chỉ bố trí được 01 đồng chí Kiểm sát viên kiêm nhiệm thực hiện khâu công tác này.

        4. Cán bộ, Kiểm sát viên làm công tác kiểm sát THADS cần năng cao trách nhiệm. nghiên cứu, vận dụng các quy định pháp luật, quy chế của Ngành thực hiện đúng quyền hạn, trách nhiệm được giao, bám sát hồ sơ, hoạt đông THA của Cơ quan THA và các tổ chức đấu giá tài sản, cá nhân có liên quan, tiến hành kiểm sát chặt chẽ, kịp thời phát hiện vi phạm để thực hiện các biện pháp kiểm sát theo quy định Điều 28 Luật Tổ chức Viện KSND; Điều 12 Luật THADS năm 2014.

        5. Viện KSND hai cấp cần xây dựng mối quan hệ phối hợp chặt chẽ với Cơ quan THADS cùng cấp để nắm thông tin liên quan đến hoạt động bán đấu giái tài sản THA. Chủ động yêu cầu với Cơ quan THADS cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến hoạt động bán đấu giá tài sản THA để kịp thời kiểm sát, phát hiện vi phạm để có biện pháp khắc phục vi phạm.

Nguyễn Mạnh Hà - Trưởng Phòng 11