Trong khuôn khổ hoạt động phối hợp tuyên truyền pháp luật tại cơ sở giáo dục, ngày 13 tháng 11 năm 2025 Viện KSND khu vực 12 - Hà Nội cùng Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thành phố Hà Nội – Chi nhánh số 7 đã tổ chức phiên tòa giả định tại Trường Trung học cơ sở Tuy Lai, xã Phúc Sơn, Thành phố Hà Nội. Chương trình thu hút sự tham gia đông đảo của hơn 600 học sinh, cán bộ, giáo viên nhà trường và đại diện chính quyền địa phương. Đây không chỉ là một hoạt động mang tính tuyên truyền pháp luật đơn thuần, mà còn là mô hình giáo dục trực quan, giúp học sinh nhận thức sâu sắc hơn về trách nhiệm công dân và hiểm họa của tệ nạn ma túy trong học đường.
Phiên tòa giả định được xây dựng dựa trên một vụ án có thật về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”, trong đó các bị cáo là học sinh, chỉ vì ham chơi, thích hưởng thụ, thiếu sự quan tâm của gia đình, bị dụ dỗ tham gia đường dây mua bán trái phép chất ma túy, phải chịu hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Kịch bản được VKSND Khu vực 12-Hà Nội chuẩn hóa sát với thực tiễn xét xử, đảm bảo tính giáo dục nhưng vẫn phù hợp với lứa tuổi học sinh THCS.
Hội đồng xét xử trong phiên tòa giả định
Tại hội trường, không khí được tái hiện trang nghiêm như một phiên tòa thực tế. Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên thực hành quyền công tố, Trợ giúp viên pháp lý tham gia bào chữa, cùng thư ký phiên tòa đều là cán bộ đang công tác tại các cơ quan tố tụng và Trung tâm trợ giúp pháp lý.
Kiểm sát viên tham gia phiên tòa giả định
Trong suốt quá trình mô phỏng xét xử, học sinh được chứng kiến đầy đủ trình tự thủ tục tố tụng: khai mạc phiên tòa, công bố cáo trạng, phần xét hỏi, phần tranh luận, và tuyên án. Các tình tiết, lời khai, chứng cứ được thể hiện một cách rõ ràng, giúp học sinh hiểu rằng chỉ một hành vi sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả pháp lý rất lớn. Một trong những mục tiêu quan trọng của phiên tòa giả định là nâng cao nhận thức của học sinh về hiểm họa ma túy – đặc biệt trong bối cảnh tình trạng các đối tượng xấu lợi dụng mạng xã hội, game online, và khu vực quanh trường học để lôi kéo học sinh sử dụng thuốc lá điện tử, ma túy trá hình ngày càng phổ biến.
Các bị cáo tại phiên tòa giả định
Thông qua những lời phân tích sắc sảo của Kiểm sát viên, học sinh hiểu rõ: Ma túy không chỉ hủy hoại sức khỏe mà còn phá hủy tương lai, gia đình và nhân cách. Nhiều loại thuốc lá điện tử hiện nay chứa chất hướng thần, chất gây nghiện mà người dùng hoàn toàn không biết. Những hành vi tưởng giản đơn như tàng trữ, chia sẻ, đưa hộ trái phép chất ma túy đều có thể cấu thành tội phạm.
Chính sự trực quan, chân thực của phiên tòa đã tạo được tác động mạnh mẽ hơn rất nhiều so với các buổi tuyên truyền pháp luật truyền thống. Thông qua hoạt động mô phỏng xét xử, học sinh Trường THCS Tuy Lai có cơ hội tiếp cận pháp luật một cách sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ hơn. Các em hiểu rõ trách nhiệm cá nhân trong việc phòng tránh vi phạm pháp luật, đồng thời nhận thức được rằng mọi hành vi sai trái đều phải trả giá. Thay vì chỉ nghe giảng lý thuyết, học sinh chứng kiến các tình tiết phiên tòa – giúp hình dung rõ ràng hơn về hành trình phạm tội, diễn biến tâm lý, và mức án phải đối mặt của người vi phạm.
Sau phần tuyên án, chương trình giao lưu, hỏi – đáp pháp luật diễn ra sôi nổi. Học sinh mạnh dạn đặt câu hỏi liên quan đến ma túy, bạo lực học đường, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự... Kiểm sát viênnđã giải đáp cụ thể, gần gũi, dễ hiểu. Ngoài ra, đại diện VKSND Khu vực 12-Hà Nội còn chia sẻ những câu chuyện thực tế mà họ từng xử lý, giúp học sinh hiểu rằng tội phạm không ở đâu xa – đôi khi xuất phát từ những phút bốc đồng hay thiếu hiểu biết.
Kiểm sát viên tham gia giao lưu với các em học sinh
Đại diện Viện KSND khu vực 12 chụp ảnh lưu niệm với lãnh đạo Nhà trường
Nhà trường đánh giá cao hoạt động tuyên truyền và bày tỏ mong muốn mô hình này được tổ chức định kỳ để tạo thói quen sống lành mạnh, tuân thủ pháp luật cho học sinh. Phiên tòa giả định tại Trường THCS Tuy Lai không chỉ là hoạt động pháp lý mang tính chuyên môn, mà còn là bài học sâu sắc về đạo đức, ý thức và trách nhiệm công dân. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa VKSND Khu vực 12-Hà Nội và Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước Hà Nội – Chi nhánh số 7, học sinh được tiếp cận pháp luật một cách thực tế, trực quan, giúp hình thành lối sống tích cực, chủ động phòng tránh tệ nạn ma túy và các hành vi vi phạm pháp luật./.
Xuân Nhất - Viện KSND khu vực 12