Định mức phân bổ chi ngân sách nhà nước trong ngành Kiểm sát nhân dân cần xem xét đắc thù cho địa bàn có khối lượng công việc lớn
Đồng hành với quá trình điều chỉnh Luật Ngân sách nhà nước, việc quản lý và điều hành ngân sách nhà nước (NSNN) trong ngành Kiểm sát nhân dân thời gian gần đây cũng có nhiều đổi mới, góp phần phần nâng cao tính minh bạch, dân chủ và công khai trong công tác quản lý NSNN.
Theo Quyết định số 46/2016/QĐ-TTg, từ năm ngân sách 2017 định mức chi thường xuyên đối với ngành Kiểm sát là 55 triệu đồng/biên chế/năm (tăng 25 triệu đồng so với định mức cũ). Định mức mới tăng thêm chủ yếu do Nhà nước kết cấu các khoản chi cho lao động hợp đồng và hầu hết các khoản chi đặc thù vào cùng định mức chi thường xuyên. Từ định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên của Thủ tướng Chính phủ, Viện trưởng Viện KSND tối cao đã ban hành định mức phân bổ dự toán cho các đơn vị trực thuộc làm căn cứ tổ chức thực hiện. Với chủ trương tiết kiệm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển nên năm ngân sách 2017 Viện KSND tối cao đã thực hiện phân bổ một phần kinh phí thường xuyên cho việc mua sắm tài sản thay thế, tài sản cấp bách để giải quyết khó khăn về điều kiện làm việc cho công chức và người lao động trong ngành, đồng thời dành một phần chi thường xuyên bổ sung vào nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa trụ sở, khắc phục khó khăn trong điều kiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch vốn đầu tư năm 2017 bị cắt giảm quá lớn. Do vậy, định mức phân bổ chi thường xuyên của Viện KSND tối cao ban hành theo Quyết định số 858/QĐ-VKSTC ngày 30/12/2016 áp dụng cho năm ngân sách 2017 đối với Viện KSND cấp tỉnh là: Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ chí Minh là 36 triệu đồng/người/năm, văn phòng cấp tỉnh còn lại là 35 triệu đồng/người/năm; đối với cấp huyện định mức là 31 triệu đồng/người/năm ( định mức phân bổ bao gồm cả các khoản chi đặc thù Ngành mang tính chất thường xuyên hằng năm)
Có thể thấy, việc thực hiện gộp các khoản chi đặc thù Ngành mang tính chất thường xuyên hằng năm vào cùng định mức chi thường xuyên là phương án phù hợp và tạo nhiều thuận lợi cho việc điều hành, quản lý và thực hiện ngân sách cho các đơn vị dự toán trong ngành. Tuy nhiên, việc áp dụng định mức bình quân không xem xét yếu tố đặc thù cho những địa bàn có khối lượng công việc lớn thì chưa bảo đảm tính công bằng, hợp lý.
Địa bàn của Viện KSND thành phố Hà Nội là trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế lớn của cả nước do vậy có đặc thù là khối lượng công việc rất lớn; tội phạm diễn ra ở nhiều lĩnh vực từ an ninh, trật tự trị an xã hội đến quản lý kinh tế... làm phát sinh nhiều vụ án kinh tế lớn, nhiều vụ trọng án phức tạp, có số lượng bị can, bị cáo đông nên công tác xét xử thường kéo dài nhiều ngày.
Trong lĩnh vực giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình và hành chính, kinh doanh thương mại cũng phát sinh nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài, gây khó khăn cho các cơ quan tố tụng từ giai đoạn điều tra, xét xử đến thi hành án. Theo số liệu thống kê năm 2016, Viện KSND hai cấp thành phố Hà Nội đã thụ lý kiểm sát điều tra án hình sự 8.058 vụ/12.953 bị can vụ; giải quyết sơ thẩm về dân sự 18.203 vụ, việc, HNGĐ.. Bên cạnh đó, với địa bàn dân cư đông và đa dạng nên công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo có diễn biến phức tạp khôn lường ( năm 2016 tiếp nhận giải quyết 12.675 tin báo tố giác tội phạm.)
Với những quy định mới về vai trò, trách nhiệm của hệ thống Viện KSND cũng như của cá nhân các Kiểm sát viên trong các Đạo luật mới được ban hành như: Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật dân sự, Bộ luật tố tụng dân sự, Luật thi hành án dân sự, Luật thi hành án hình sự, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 .v.v. và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan khác thì nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Viện kiểm sát cũng như của các Kiểm sát viên khi thực hiện chức năng công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp cũng tăng lên và chịu nhiều áp lực hơn so với trước.
Trình tự thủ tục tố tụng ngày càng chặt chẽ, vai trò trách nhiệm của Kiểm sát viên được quy định tăng thêm kéo theo nhiều phát sinh về kinh phí để thực hiện nhiệm vụ chức năng nhưng định mức NSNN dành cho ngành còn chưa thỏa đáng. Nhiều quy định mới về chế độ, định mức chi tăng lên như Thông tư số 40/2017/TT-BTC ngày 28/4/2017 quy định chế độ công tác phí, chế độ chi hội nghị ; tỷ lệ tăng lương không phù hợp mức độ trượt giá càng tạo thêm khó khăn về nguồn chi ngân sách cho đơn vị, cũng như đời sống của các CBCC trên địa bàn Thủ đô.
Để hoàn thành nhiệm vụ ở địa bàn có khối lượng công việc lớn thì nhu cầu kinh phí để đảm bảo các nội dung chi đặc thù và chế độ trợ cấp cho cán bộ, công chức của ngành Kiểm sát nhân dân cần được quy định cho phù hợp, tương xứng với nhiệm vụ được giao. Đây là vấn đề cần được xem xét để đảm bảo công bằng, giảm bớt áp lực tài chính cho những đơn vị có khối lượng công việc lớn, thuộc địa bàn chịu áp lực giá cả đắt đỏ hơn đồng thời động viên cán bộ Kiểm sát viên phải làm việc với cường độ cao hơn.
Định mức ngân sách chi thường xuyên áp dụng của mỗi địa phương đều được xem xét từ nhiều tiêu chí để phù hợp với khả năng ngân sách, đảm bảo kinh phí cho các hoạt động thường xuyên. Hiện nay, định mức phân bổ chi thường xuyên của UBND thành phố Hà Nội đang áp dụng cho đơn vị là các cơ quan hành chính trực thuộc các Sở, ban, ngành của Thành phố là 54 triệu đồng/biên chế /năm. Mức phân bổ chi khác cho cơ quan hành chính thuộc quận, huyện, thị xã là 50 triệu đồng/biên chế /năm. Trong khi nguyên tắc phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2017 cho khối các cơ quan tư pháp đã được Quốc hội ưu tiên mức phân bổ kinh phí, nhưng với định mức ngành Kiểm sát nhân dân phân bổ như hiện nay không những chưa bảo đảm tính công bằng về định mức trong nội bộ Ngành mà còn tạo sự chênh lệch quá lớn về định mức chi thường xuyên giữa cơ quan Tư pháp với cơ quan hành chính tương đương thuộc các Sở, ban, ngành trong cùng địa bàn thành phố.
Trong điều kiện chế độ và NSNN bố trí để chi các khoản trợ cấp đặc thù cho ngành Kiểm sát nhân dân còn hạn chế, từ định mức được Nhà nước giao hàng năm, khi ban hành định mức trong Ngành, thiết nghĩ Viện KSND tối cao nên xem xét khối lượng công việc, tính chất án và lượng bị can bị cáo của mỗi địa bàn; bên cạnh đó cần đưa cả yếu tố thị trường giá cả để từ đó ban hành định mức phân bổ dự toán NSNN cho các đơn vị trong toàn ngành Kiểm sát nhân dân đảm bảo đủ kinh phí chi thường xuyên và các khoản chi đặc thù tương xứng, công bằng, hợp lý, phù hợp chế độ chung và mức sống cho CBCC ở mỗi địa phương. Đổi mới trong phân bổ NSNN cho phù hợp với tình hình thực tế là góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý và điều hành NSNN, góp phần phục vụ hiệu quả việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Ngành theo yêu cầu cải cách Tư pháp hiện nay.
Thạc sĩ Lê Thị Thanh Bình
Phó trưởng Phòng KH - TC