Thực hiện Nghị quyết số 205/2025/QH15 ngày 24/6/2025 của Quốc hội về việc thí điểm trao quyền cho Viện kiểm sát nhân dân 06 tỉnh, thành phố, trong đó có Viện KSND hai cấp thành phố Hà Nội được khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công khi không có người khởi kiện (sau đây gọi là vụ án dân sự công ích) từ năm 2026. Từ khi chính thức hoạt động theo mô hình Viện KSND khu vực, đồng chí Viện trưởng Viện KSND khu vực 7 đã đặc biệt quan tâm đến công tác này, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cần chủ động chuẩn bị từ sớm, từ xa. Đơn vị đã khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai, quán triệt đến toàn thể công chức, kiểm sát viên, đồng thời thành lập Tổ triển khai thực hiện đề án về bảo vệ lợi ích công để tổ chức rà soát, nghiên cứu, lựa chọn những vụ việc có tính chất điển hình, tổng hợp nội dung báo cáo Viện KSND thành phố Hà Nội.
Đồng chí Nguyễn Huy Mạnh – Viện trưởng Viện KSND khu vực 7
họp Tổ triển khai thực hiện đề án về bảo vệ lợi ích công
Căn cứ Nghị quyết 205/2025/QH15 và hướng dẫn của Phòng nghiệp vụ Viện KSND thành phố Hà Nội, đơn vị đã rà soát toàn diện các lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ xâm hại lợi ích công cộng như đất đai, môi trường, di tích lịch sử – văn hóa và quyền lợi người tiêu dung trên địa bàn. Trên cơ sở đó, tiến hành thu thập thông tin, nghiên cứu hồ sơ, đánh giá chứng cứ pháp lý và lập báo cáo, đề xuất lãnh đạo Viện xem xét từng vụ việc trước khi trình Viện KSND thành phố. Qua công tác triển khai, đơn vị xác định: "Việc chủ động rà soát, nghiên cứu và đề xuất các vụ việc tiêu biểu không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyết tâm chính trị của đơn vị trong thực hiện Nghị quyết 205/2025. Đây là cơ hội để ngành Kiểm sát nói chung và Viện KSND khu vực 7 khẳng định rõ hơn vai trò trong bảo vệ lợi ích công, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, đồng thời tạo tiền đề cho việc nhân rộng cơ chế thí điểm trong thời gian tới"
Tổ chuyên trách báo cáo nội dung các vụ việc đủ căn cứ để khởi kiện bảo vệ lợi ích công
Kiểm sát viên tiến hành khảo sát, chụp ảnh hiện trạng, đánh giá các vụ việc
có dấu hiệu xâm phạm lợi ích công
Bên cạnh đó, đơn vị đã thiết lập kênh tiếp nhận thông tin tại trụ sở và phối hợp với UBND các xã trên địa bàn để công khai, niêm yết, tạo điều kiện cho nhân dân phản ánh kịp thời những hành vi xâm hại lợi ích công.
Bản thông báo tiếp nhận các thông tin về lợi ích công bị xâm phạm
Đến nay, Viện KSND khu vực 7 đã trực tiếp báo cáo Viện KSND thành phố Hà Nội đối với 04 vụ việc. Sau thẩm định, Phòng 9 Viện KSND thành phố Hà Nội đã thống nhất lựa chọn 01 vụ việc tiêu biểu để báo cáo Viện KSND tối cao trước khi thực hiện quy trình khởi kiện bảo vệ lợi ích công theo thủ tục chung. Đối với các vụ việc còn lại, đơn vị tiếp tục nghiên cứu, thu thập tài liệu, chứng cứ, tổng hợp nội dung để báo cáo thẩm định.
Viện KSND khu vực 7 trực tiếp báo cáo Viện KSND thành phố Hà Nội
lựa chọn các vụ việc để khởi kiện dân sự bảo vệ lợi ích công
Việc triển khai kịp thời Nghị quyết 205/2025 cho thấy Viện KSND khu vực 7 đã và đang phát huy vai trò tiên phong, góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý và khẳng định tính thiết thực của chủ trương mà Quốc hội đã đề ra. Trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn nhằm củng cố chứng cứ, hoàn thiện hồ sơ những vụ việc đã lựa chọn, đồng thời mở rộng phạm vi rà soát để phát hiện kịp thời các hành vi xâm hại lợi ích công, nhất là trong lĩnh vực đất đai, môi trường và bảo vệ người tiêu dùng. Song song với đó, công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng khởi kiện dân sự công ích cho Kiểm sát viên cũng được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, bảo đảm các vụ việc được khởi kiện đều có căn cứ pháp lý vững chắc, lập luận chặt chẽ và đạt kết quả cao. Đây không chỉ là bước đi cụ thể để hiện thực hóa Nghị quyết 205/2025 mà còn khẳng định quyết tâm của Viện KSND khu vực 7 trong việc tiên phong bảo vệ lợi ích công, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự công minh, khách quan của pháp luật./.
Nguyễn Thị Tuyết Lan – Thiều Văn Thịnh