Thời gian gần đây, số lượng người dưới 18 tuổi bị xử lý hình sự nói chung và bị truy tố, xét xử về các tội phạm ma túy nói riêng ngày một gia tăng. Trong đó, nguy hiểm là nổi lên tình trạng các em học sinh có xu hướng sử dụng, mua bán chất ma túy được chứa trong các lọ tinh dầu thuốc lá điện tử và được sử dụng qua đường hút. Nhằm tuyên truyền, giáo dục cho các em học sinh nhận thức được tác hại của ma túy và những hậu quả khôn lường của việc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Sáng ngày 14/4/2025, Chi đoàn Viện KSND quận Hà Đông phối hợp với Chi đoàn TAND quận Hà Đông và Trường THCS Hà Đông tổ chức phiên toà giả định: “Hệ lụy và trách nhiệm pháp lý của người chưa thành niên” xét xử vụ án “Mua bán trái phép chất ma túy” tại Trường THCS Hà Đông.

Toàn cảnh phiên tòa giả định

          Chương trình gồm ba phần chính là: Các em học sinh biểu diễn đoạn kịch ngắn thể hiện hành vi phạm tội dựa trên tình tiết có thật trong vụ án; thực hiện Phiên tòa giả định dựa trên nội dung một vụ án có thật và phần tọa đàm, trả lời các câu hỏi liên quan đến phiên tòa giả định và nội dung pháp luật của các em học sinh. Phiên tòa giả định đã diễn ra với đầy đủ thành phần, trình tự và thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Các điều luật được áp dụng trong tình huống giống như phiên tòa thực tế. Từ Hội đồng xét xử, đại diện Viện kiểm sát, Thư ký phiên tòa và người bào chữa đều do các đoàn viên của Chi đoàn Viện KSND quận Hà Đông và TAND Quận thực hiện; bị cáo, người đại diện theo pháp luật và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án do các em học sinh thực hiện. Tất cả đều thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình trong phiên tòa giả định theo quy định, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, qua đó đã tuyên truyền pháp luật đến các em học sinh Trường THCS Hà Đông.

Đồng chí Phạm Thị Kiều Trang - Phó Bí thư Chi đoàn Viện KSND quận Hà Đông

trong vai Kiểm sát viên tiến hành xét hỏi bị cáo tại phiên tòa giả định

          Sau phiên tòa giả định, ban tổ chức đã dành thời gian tương tác trực tiếp, giải đáp các câu hỏi của các em học sinh xoay quanh phiên tòa và kiến thức pháp luật. Từ đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động, nêu cao tinh thần trách nhiệm của các em học sinh trong công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm. Đồng thời, ban tổ chức cũng dành ra thời gian trao đổi với các em học sinh có hứng thú, muốn tìm hiểu về ngành luật để có thể trở thành những Kiểm sát viên, Thẩm phán tương lai sau khi theo dõi chương trình.

          Có thể khẳng định, phiên tòa giả định được tổ chức tại trường học là mô hình học tập phù hợp với đối tượng học sinh, là hình thức tuyên truyền pháp luật hiệu quả, thiết thực mang tính trực quan, sinh động giúp học sinh tiếp thu nội dung pháp luật một cách tự nhiên, dễ hiểu. Ngoài ra chương trình còn giúp các em học sinh nhận thức rõ hành vi sai phạm gây ảnh hưởng như thế nào đến bản thân, gia đình và xã hội, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật ngay từ ở độ tuổi cắp sách tới trường. Theo đại diện Ban giám hiệu Trường THCS Hà Đông, chương trình phiên tòa giả định này sẽ giúp các em nhận thức được thế nào là hành vi vi phạm để chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật; qua đó giúp các em học sinh hiểu thêm về diễn biến tại một phiên tòa xét xử vụ án hình sự cũng như quy định của pháp luật liên quan đến các tội phạm về ma túy.

Chi đoàn Viện KSND - TAND quận Hà Đông chụp ảnh lưu niệm cùng

Ban giám hiệu và các em học sinh Trường THCS Hà Đông

          Những phiên tòa giả định mang tính trực quan như trên không chỉ mang tính tuyên truyền, giáo dục về kiến thức pháp luật, giúp các em biết được ranh giới giữa đúng và sai, tính nghiêm minh của pháp luật và tính “hướng thiện” trong chính sách hình sự của nước ta đối với những người phạm tội; mà còn giúp các em hiểu rõ hơn về hoạt động của những người “cầm cân nẩy mực”, những người có thẩm quyền tiến hành tố tụng là Kiểm sát viên và Hội đồng xét xử. Đồng thời, thông qua chương trình cũng giúp các em học sinh của Trường THCS Hà Đông có nhận thức tự rèn luyện, tu dưỡng bản thân; và là lời nhắc nhở cho cộng đồng trong việc quan tâm, giáo dục, và bảo vệ người chưa thành niên trước cạm bẫy của tội phạm nói chung và các tội phạm về ma túy nói riêng./.

Phạm Đức Cường - Viện KSND quận Hà Đông