Thông qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm; kiểm sát điều tra và xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự, Viện KSND huyện Ứng Hoà nhận thấy, trong thời gian vừa qua trên địa bàn huyện Ứng Hoà, loại tội phạm về trật tự xã hội, nhất là tội phạm về “Gây rối trật tự công cộng” có chiều hướng gia tăng, tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp.

        Từ 01/10/2022 đến 30/10/2023, Cơ quan CSĐT – Công an huyện Ứng Hoà đã tiếp nhận, giải quyết 03 vụ án “Gây rối trật tự công cộng”, khởi tố 03 vụ/39 bị can. Các bị can đều là nam giới, trong đó 31/39 bị can là người chưa thành niên, chiếm tỷ lệ 79,5%; 08/39 bị can vẫn còn đang đi học tại các trường trung học phổ thông, chiếm 20,5%. Ngoài ra, trong 03 vụ án này còn có 09 đối tượng tham gia gây rối trật tự công cộng nhưng chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nên không thể xử lý hình sự. Đặc biệt, trong đó có 01 đối tượng sinh năm 2008 tham gia vào 02/03 vụ Gây rối trật tự công cộng nhưng do chưa đủ 16 tuổi nên không thể xử lý hình sự.

           Các đối tượng Gây rối trật tự công cộng ngày 14/10/2023

        Trong cả ba vụ án, các bị can đều thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức, tập trung theo hội nhóm, đông đối tượng tham gia, sử dụng phương tiện hỗ trợ (thường là xe mô tô, xe máy), hung khí nguy hiểm (mã tấu, phóng lợn, gạch, chai thủy tinh,…). Các đối tượng thường tụ tập đuổi, đánh nhau, chửi bới, giải quyết mâu thuẫn cá nhân tại nơi công cộng (khu đông dân cư, đường quốc lộ,... ) hoặc điều khiển xe mô tô, xe máy dàn hàng ngang, nẹt bô, bấm còi, di chuyển với tốc độ cao, hò hét trên nhiều tuyến đường giao thông đường bộ khiến người dân hoang mang, lo sợ, ảnh hưởng tới trật tự, trị an trên địa bàn, có nguy cơ gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khoẻ của những người khác đang tham gia giao thông trên đường. Đáng chú ý, trong đó có 01 đối tượng dù tuổi đời còn nhỏ (sinh năm 2007) trong quá trình gây rối trật tự công cộng, đã có hành vi táo bạo, liều lĩnh, rất nghiêm trọng, đó là “Cướp tài sản” của bị hại, thể hiện sự coi thường pháp luật.

Hung khí các đối tượng sử dụng

Các phương tiện thu giữ

        Xác định một số nguyên nhân chính của tình trạng này:

        Thứ nhất, do sự buông lỏng quản lý, thiếu sự quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội, một bộ phận thanh thiếu niên sớm nghỉ học đua đòi ăn chơi, lêu lổng, không có việc làm, thiếu hiểu biết bị bạn bè lôi kéo, lợi dụng tính hiếu thắng, bốc đồng, thích thể hiện bản thân, hiệu ứng đám đông để rủ rê tham gia liều lĩnh, manh động thực hiện hành vi phạm pháp luật gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của người khác, gây mất trật tự trị an; hiện tượng thanh thiếu niên dù chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe nhưng vẫn điều khiển xe mô tô tham gia giao thông ngày càng phổ biến.

        Thứ hai, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân, nhất là đối tượng thanh thiếu niên chưa nghiêm, nhận thức về pháp luật còn hạn chế. Các biện pháp giáo dục, phổ biến, tuyên truyền pháp luật của các cơ quan chức năng chưa còn chưa sâu rộng, chưa phát huy được hiệu quả, bao gồm cả giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho người dân và tuyên truyền các biện pháp phòng ngừa tội phạm trong quần chúng nhân dân trong việc đấu tranh mạnh mẽ phòng, ngừa có hiệu quả đối với các loại tội phạm, đặc biệt là tội Gây rối trật tự công cộng.

        Thứ ba, các mạng xã hội ngày càng phát triển, giới trẻ có thể dễ dàng tiếp cận nhiều luồng thông tin nên dễ học theo các hành vi xấu, thành lập hội nhóm, bàn bạc, mà không bị quản lý, giám sát;

        Thứ tư, thực tế pháp luật hiện nay việc xử lý, trấn áp các hành vi gây rối trật tự công cộng hiện nay chưa đủ sức răn đe. Nhiều đối tượng ít tuổi đã tham gia tụ tập, thành lập nhóm có tổ chức nhiều lần thực hiện hành vi gây rối nhưng do chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự nên không bị xử lý hình sự. Dẫn đến các đối tượng không lấy đó làm bài học mà tiếp tục thực hiện các hành vi gây rối, gây mất trật tự trị an.

        Thứ năm, do việc quản lý, kiểm soát các loại vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ còn nhiều lỏng lẻo. Các đối tượng không chỉ tàng trữ, cất giấu, nhiều trường hợp còn tự chế ra các loại vũ khí thô sơ nhưng có tính sát thương cao như: kiếm, dao phóng lợn, giáo dài...

        Để đảm bảo tình hình an ninh, trật tự xã hội trong thời gian tới, đặc biệt giải quyết, xử lý nghiêm minh, triệt để, hạn chế thấp nhất các đối tượng thanh, thiếu niên thực hiện hành vi gây rối trật tự công cộng, Viện trưởng VKSND huyện Ứng Hoà kiến nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ứng Hoà chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai, quán triệt áp dụng một số giải pháp phòng ngừa sau:

        - Tăng cường công tác chỉ đạo đối với lực lượng Công an huyện, Công an các xã, thị trấn:

        + Trong việc triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, chủ động xây dựng kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm có hiệu quả đặc biệt là tội phạm gây rối trật tự công cộng. Tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát các khung giờ, địa bàn trọng điểm các dịp lễ hội, có sự kiện lớn nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các vụ việc gây mất trật tự an ninh ngay từ khi mới manh nha. Khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống Camera giám sát tại các khu vực giao thông trọng điểm, khu dân cư thường xuyên xảy ra vi phạm, tội phạm. Chỉ đạo Công an xã phối hợp với các đoàn thể, tổ chức xã hội quản lý, giám sát các đối tượng có tiền án, tiền sự, nghiện ma túy và rà soát các thanh thiếu niên có biểu hiện hư hỏng để có biện pháp xử lý.

        + Khuyến cáo các gia đình nên thường xuyên phối hợp với các nhà trường, thầy cô để quản lý thời gian học tập, sinh hoạt của con em mình; đồng thời để tránh tình trạng thanh thiếu niên tụ tập nhiều người trong các khu dân cư gây mất trật tự công cộng.

        + Lực lượng Công an cần tiếp tục đi sâu, nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng, nhất là các nhóm, đối tượng có biểu hiện mâu thuẫn, nghi vấn về hành vi chế tạo, mua bán, tàng trữ, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Đồng thời, tăng cường tần suất tuần tra, kiểm soát trên các tuyến địa bàn phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự kịp thời phát hiện, nhắc nhở, xử lý nghiêm các trường hợp thanh, thiếu niên hư hỏng, sử dụng hung khí đánh nhau, tụ tập đua xe, lạng lách, độ chế xe… gây mất an toàn cho người dân.

        - Tiếp tục phát động phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc”, phát huy vai trò tự quản của quần chúng nhân dân trong công tác giữ gìn trật tự an toàn xã hội; kịp thời phát hiện báo tin, tố giác tội phạm cho các cơ quan chức năng xử lý để có biện pháp kịp thời.  

        - Chỉ đạo phòng tư pháp huyện, Đài phát thanh huyện, Huyện đoàn và các đoàn thể có liên quan xây dựng kế hoạch cụ thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong quần chúng nhân dân. Trong đó tuyên truyền giúp người dân nhận diện các biểu hiện, dạng hành vi gây rối trật tự điển hình, nâng cao ý thức pháp luật của người dân.

        - Chỉ đạo Phòng giáo dục đào tạo và các trường THPT trên địa bàn tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật, lồng ghép đưa các trường trình giáo dục pháp luật, kỹ năng sống cho học sinh. Tăng cường sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, đoàn thanh niên và xã hội trong quản lý, giáo dục học sinh, đoàn viên, thanh thiếu niên. Cần coi trọng giáo dục để người chưa thành niên hiểu rõ một số luật cơ bản liên quan tới quyền, nghĩa vụ của mình mà người chưa thành niên hay phạm phải như: Luật giao thông, Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Bộ luật hình sự và Tố tụng hình sự…Tạo điều kiện về vật chất và tinh thần cho người chưa thành niên có các sân chơi, bãi tập, các hình thức sinh hoạt bổ ích, lành mạnh nhằm thu hút học sinh và người chưa thành niên tham gia học tập, rèn luyện, sử dụng thời gian nhàn rỗi có ích và thiết thực. Đồng thời, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục, đào tạo học sinh./.

                   Nguyễn Thị Tuyền – Viện KSND huyện Ứng Hoà