Xuất phát từ thực tiễn của đơn vị đang thụ lý giải quyết 01 vụ án đánh bạc, không có sự thống nhất giữa các Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán và giữa các cơ quan tiến hành tố tụng.

        Tóm tắt nội dung vụ án:

       Ngày 28/8/2023, gia đình anh Nguyễn Lê H có việc gia đình. Sau khi xong việc, khoảng 13 giờ cùng ngày, tại nhà của H các đối tượng Nguyễn Lê Ư,  Nguyễn Quý C, Đỗ Danh H và Đỗ Nguyễn H rủ nhau đánh bạc với hình thức đánh “tam cúc” được thua bằng tiền. Đến khoảng 13 giờ 30 phút cùng ngày, các đối tượng Nguyễn Lê H, Nguyễn Lê T, Nguyễn Lê K, Nguyễn Quý C, Nguyễn Lê Đ, và Nguyễn Trung K cùng tham gia chơi bạc với hình thức đánh “Liêng”. Nguyễn Lê H chơi được một lúc thì chuyển sang chiếu tam cúc thay cho Nguyễn lê Ư. Đến khoảng 15 giờ 30 phút cùng ngày khi các đối tượng đang tham gia chơi đánh bạc thì bị công an phát hiện bắt quả tang. Số tiền thu được trên chiếu đánh Liêng là 5.480.000 đồng; Số tiền thu trên chiếu chơi tam cúc là 1.800.000 đồng.

       Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với các đối tượng tham gia chơi Liêng về tội đánh bạc, theo khoản 1 Điều 321 BLHS; xử lý hành chính các đối tượng tham gia chơi bạc trên chiếu Tam cúc.

       Quá trình giải quyết vụ án đã có nhiều quan điểm khác nhau về đường lối xử lý đối với đối tượng Nguyễn Lê H là người tham gia chơi bạc trên 02 chiếu là chiếu Liêng và chiếu Tam cúc, cụ thể:

       Quan điểm thứ nhất: Nguyễn Lê H  phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc (chiếu Liêng) và chịu trách nhiệm xử lý hành chính tại chiếu Tam cúc, lý do: H có 02 hành vi độc lập.

       Quan điểm thứ hai: Nguyễn Lê H phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc với tổng số tiền của 02 chiếu Liêng và Tam cúc, lý do là Hưng tham gia chơi 02 chiếu, nhưng coi là một lần đánh bạc, nên phải cộng số tiền các đợt chơi bạc.

       Qua vụ án trên, thấy trên thực tế sẽ xảy ra nhiều trường hợp tương tự và có nhiều tình huống khác nhau, dẫn đến có quan điểm khác nhau về đường lối xử lý.

       Tôi xin nêu một số tình huống sau:

       * Trường hợp thứ nhất: Nguyễn Lê H tham gia chơi 02 chiếu bạc, số tiền trên mỗi chiếu đều dưới 5.000.000 đồng, tổng cộng số tiền của 02 chiếu dưới 5.000.000 đồng. Trong trường hợp này có sự thống nhất là Nguyễn Lê H không phạm tội đánh bạc.

       * Trường hợp thứ hai: Nguyễn Lê H tham gia chơi 02 chiếu bạc, số tiền trên mỗi chiếu đều dưới 5.000.000 đồng, nhưng tổng cộng số tiền của 02 chiếu trên 5.000.000 đồng. Trường hợp này có quan điểm xử lý khác nhau:

       Quan điểm thứ nhất: Nguyễn Lê H không phạm tội đánh bạc, lý do số tiền trên mỗi chiếu dưới 5.000.000 đồng, chuyển xử lý hành chính.

       Quan điểm thứ hai: Nguyễn Lê H phạm tội đánh bạc, lý do là H phải chịu trách nhiệm hình sự trên tổng số tiền của 02 chiếu bạc.

       * Trường hợp thứ ba:  Nguyễn Lê H tham gia chơi 02 chiếu bạc, số tiền trên một chiếu trên 5.000.000 đồng, một chiếu dưới 5.000.000 đồng. Trường hợp này có quan điểm xử lý khác nhau:

       Quan điểm thứ nhất: Nguyễn Lê H phạm tội đánh bạc cùng với các con bạc ở chiếu có tổng số tiền trên 5.000.000 đồng; xử lý hành chính đối với H với hành vi chơi bạc ở chiếu dưới 5.000.000 đồng (02 hành vi khác nhau)

       Quan điểm thứ hai: Nguyễn Lê H phạm tội đánh bạc và chịu trách nhiệm hình sự trên tổng số tiền của cả 02 chiếu bạc, lý do là H đánh bạc trên 02 chiếu bạc cùng một địa điểm và cùng thời gian, nên phải chịu trách nhiệm hình sự trên tổng số tiền của 02 chiếu bạc.

       * Trường hợp thứ tư: Nguyễn Lê H tham gia chơi 02 chiếu bạc, số tiền trên mỗi chiếu đều trên 5.000.000 đồng. Trong trường hợp này có quan điểm xử lý khác nhau:

       Quan điểm thứ nhất: Nguyễn Lê H phạm tội đánh bạc với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là phạm tội nhiều lần (02 lần chơi bạc)

       Quan điểm thứ hai: Nguyễn Lê H phạm tội đánh bạc và chịu trách nhiệm hình sự trên tổng số tiền của cả 02 chiếu bạc và không phạm tội với tình tiết tăng nặng phạm tội nhiều lần, lý do là H thực hiện 02 đợt chơi bạc trong một lần.

       Để đánh giá quan điểm nào có căn cứ, vấn đề mấu chốt ở đây là phải xác định hành vi Nguyễn Lê H tham gia chơi bạc trên 02 chiếu là một lần đánh bạc hay mỗi lần chơi trên mỗi chiếu là một lần đánh bạc.

       Căn cứ Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP ngày 22/10/2020 hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 248 và Điều 249 của Bộ luật hình sự 1999 nay là Điều 321 và Điều 322 BLHS năm 2015

       Tại Khoản 2 Điều 1 Nghị quyết 01 quy định: Khi xác định trách nhiệm hình sự đối với người đánh bạc không được tính tổng  số tiền, giá trị hiện vật dùng để đánh bạc của tất cả các lần đánh bạc, mà phải căn cứ vào từng lần đánh bạc để xem xét.

       Nghị quyết 01 chỉ hướng dẫn thế nào là một lần đánh bạc đối với các hành vi đánh bạc dưới hình thức chơi số đề, cá độ bóng đá, cá độ đua ngựa…  một lần chơi số đề, một lần cá độ bóng đá, một lần cá độ đua ngựa… ( để tính là một lần đánh bạc) được hiểu là tham gia chơi trong một lô đề, tham gia cá độ trong một trận bóng đá, tham gia cá độ trong một kỳ đua ngựa… trong đó người chơi có thể chơi nhiều đợt. Trách nhiệm hình sự được xác định đối với người chơi một lần đánh bạc trong trường hợp này là tổng số tiền, giá trị hiện vật dùng để chơi trong các đợt đó.

       Đối với hành vi tham gia chơi bạc trên nhiều chiếu bạc trong cùng một địa điểm, diễn ra cùng thời gian chưa có hướng dẫn, nên có nhiều quan điểm khác nhau như nêu trên.

       Quan điểm của tác giả: Đối với hành vi của một đối tượng tham gia chơi bạc trên nhiều chiếc bạc cùng một địa điểm, cùng thời gian (tính từ khi chơi đến khi nghỉ) thì coi là một lần đánh bạc, trách nhiệm hình sự được xác định tổng số tiền, giá trị hiện vật dùng để chơi trên các chiếu bạc đã tham gia.

       Để có sự thống nhất về đường lối xử lý trường hợp trên, cần có sự hướng dẫn của cấp có thẩm quyền, nhằm tránh bỏ lọt tội phạm cũng như làm oan sai.

       Mong có sự trao đổi của các đồng nghiệp.

                                                                                      Phan Đức - Viện KSND huyện Quốc Oai