Khái quát chung về nội dung tuyên truyền trong ngành Kiếm sát nhân dân

        Theo Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 08/6/2021 của VKSND tối cao về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền của ngành Kiểm sát nhân dân[1], bên cạnh những nội dung tuyên truyền, giáo dục phổ biến pháp luật theo đợt hoặc theo thời gian nhất định như tuyên truyền về bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, tuyên truyền các quy định liên quan về phòng, chống đại dịch Covid-19..., công tác tuyên truyền của ngành Kiểm sát có thể xác định bao gồm những nội dung trọng tâm như sau:

        - Tuyên truyền, quán triệt việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp, nhất là quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, về chiến lược cải cách tư pháp trong giai đoạn mới; xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với xây dựng ngành; tuyên truyền kịp thời chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam, về cải cách tư pháp, các nội dung liên quan đến tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng, của Quốc hội và trong các đạo luật về tư pháp[2] góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức...

        - Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát, tuyên truyền công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật về kết quả thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm theo yêu cầu của Quốc hội, nhất là thông tin về kết quả thực hiện nhiệm vụ chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, phòng và chống tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ, phòng và chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tư pháp; về thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong lĩnh vực tư pháp hình sự, kết quả công tác kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm; công tác kiểm sát thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, thi hành án dân sự, công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Viện KSND...; về bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong hoạt động tư pháp góp phần giúp người dân và xã hội nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát và Kiểm sát viên trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước;

        - Tăng cường tuyên truyền về xây dựng, quảng bá hình ảnh của ngành Kiểm sát, hình ảnh người cán bộ Kiểm sát, về các nguyên tắc mà Viện kiểm sát nhân dân đã xác định và lời dạy của Bác Hồ đối với ngành Kiểm sát phải “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”; tuyên truyền những tấm gương tiêu biểu, điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt, chân dung người cán bộ Kiểm sát...

        Về trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội

        Trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội có tên miền là https://vkshanoi.gov.vn/, được liên kết với nhiều trang/cổng thông tin điện tử khác như https://vksndtc.gov.vn/; https://kiemsat.vn/; https://pbgdpl.hanoi.gov.vn/ ... tạo thuận lợi cho người truy cập các trang khác trong và ngoài ngành Kiểm sát. Tại thời điểm ngày 30/8/2023 có tổng lượt truy cập (làm tròn) khoảng 1.173.000 lượt, mỗi bài viết có từ vài trăm đến khoảng nghìn lượt xem; đặc biệt, tại mục “Đọc nhiều” các bài viết có lượt xem dao động từ trên 22.000 đến 42.000 lượt, với các mục Tin nghiệp vụ; Tin hoạt động, Văn bản, Tố giác, tin báo về tội phạm, Đơn thư- ý kiến..., trong đó nhiều chuyên mục thường xuyên được cập nhật như Tin địa phương, Diễn đàn nghiệp vụ, Công tác xây dựng Đảng. Với số lượng đông đảo cộng tác viên chủ yếu là công chức, người lao động Viện KSND hai cấp Thành phố Hà Nội, hằng năm, chất lượng và số lượng bài viết “ngày càng tăng lên theo từng đơn vị cũng như toàn thành phố”[3]...

        Bên cạnh những kết quả đạt được, trang thông tin điện tử vẫn còn một số tồn tại như về kết cấu trang, mục Sơ đồ tổ chức (phần Giới thiệu) chưa được hoàn thiện; mục Văn bản; Video clip, Tài liệu (phần Thư viện) ít và chậm cập nhật nội dung... Về các nội dung tuyên truyền, nhiều tin bài chưa kiểm tra kỹ nội dung bài viết và thông tin của các cá nhân được đề cập trước khi gửi bài đến Ban biên tập Trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội, dẫn tới phải sửa đổi, đính chính thông tin; một số bài viết gửi đăng chuyên mục Diễn đàn nghiệp vụ “lựa chọn đề tài không mới, chưa có sự nghiên cứu, đào sâu, chưa đưa ra được vấn đề rút kinh nghiệm cho đồng nghiệp; một số bài viết chưa thoát ý, trình bày chưa mạch lạc dẫn đến khó hiểu”[4]; một số đơn vị gửi tin bài về hoạt động nhưng nội dung đưa tin và market chương trình không phù hợp với nhau, không có sự chọn lọc khi gửi ảnh cho ban biên tập, gửi tràn lan, không chú thích ảnh; chụp ảnh nghiêng, chất lượng ảnh kém[5]...

        Nguyên nhân của những tồn tại trên là do đa số cộng tác viên là công chức, người lao động trong ngành Kiểm sát Thủ đô, ít được đào tạo về báo chí, truyền thông và chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm công tác tuyên truyền nên kỹ năng viết bài, cách triển khai viết bài còn chưa “mới”; bên cạnh đó, các bài viết chủ yếu là bài đưa tin nhằm đạt chỉ tiêu thi đua, chưa quy định có bài viết nghiên cứu là tiêu chí thi đua nên các bài nghiên cứu chưa được đầu tư xứng đáng...

        Những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền trên trang thông tin điện tử Viện KSND thành phố Hà Nội

        Thứ nhất, mỗi cán bộ trong ngành Kiểm sát thủ đô trong quá trình thực hiện nghiên cứu (viết bài, thực hiện khóa luận tốt nghiệp, luận văn, luận án, đề tài khoa học...) cần ưu tiên, chú trọng việc chú thích, trích dẫn tham khảo từ các bài viết, bài nghiên cứu, bài trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, báo cáo công tác năm, báo cáo chuyên đề của Hà Nội, các nội dung được đăng tải tại mục Diễn đàn nghiệp vụ trên cổng thông tin điện tử của ngành Kiểm sát Hà Nội https://vkshanoi.gov.vn/ và bảo đảm không vi phạm bí mật ngành, bí mật Nhà nước... Do nội dung tham khảo từ các nguồn trên có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như video tổng kết công tác hay dưới dạng sơ đồ, bảng biểu thể hiện số liệu công tác hoặc báo cáo viết đơn thuần nên quá trình tham khảo cần lựa chọn, chắt lọc thông tin để sử dụng hiệu quả, đồng thời tránh việc “cắt gọt” quá mức về câu từ dẫn đến sai lệch nội dung diễn đạt hay làm người đọc không liên kết được giữa nội dung tham khảo và nội dung bài viết.

        Xây dựng cơ chế để trong quá trình viết bài nghiên cứu, các cộng tác viên của trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội chủ động, ưu tiên trích dẫn khoa học từ các bài nghiên cứu, bài viết có tính chất học thuật và hàm lượng khoa học cao của các tác giả là những người giàu kinh nghiệm thực tiễn và lý luận trong ngành, cũng như các bài viết có hướng nghiên cứu, cách tiếp cận và tư duy mới của các tác giả trẻ hiện nay do có năng lực ngoại ngữ nên tham khảo nguồn khoa học pháp lý quốc tế, bài viết được đăng tải trên tạp chí Kiểm sát, tạp chí Khoa học Kiểm sát trong mỗi bài viết gửi lên trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó, chính những bài viết trên trang thông tin điện tử lại là nguồn tài liệu tham khảo không thể thiếu trong các sáng kiến, chuyên đề, giải pháp, đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ trong các cơ sở giáo dục… để vừa phổ biến, tuyên truyền có hiệu quả về ngành, vừa thực hiện tốt công tác nghiên cứu khoa học của ngành[6]. Quá trình trích dẫn các nội dung tham khảo cần thực hiện đúng, đầy đủ nguyên tắc trích dẫn khoa học, đúng tình hình thực tiễn, số liệu thực tế của các khâu công tác qua các năm nhằm nâng cao chất lượng, hàm lượng khoa học và tính thực tiễn cao trong các bài viết. Có như vậy, bạn đọc và các chuyên gia mới tích cực trao đổi, tham khảo nội dung từ các bài viết, số liệu thống kê, tên tác giả có tài liệu được trích dẫn để sử dụng trong các nghiên cứu khác... qua đó tăng lượt truy cập, lượt xem trên trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội, góp phần tuyên truyền các mặt, các khâu công tác của ngành Kiểm sát Hà Nội.

        Thứ hai, hai cấp Viện KSND Thành phố Hà Nội “tiếp tục phối hợp với Báo Bảo vệ pháp luật, Tạp chí Kiểm sát trong việc cung cấp thông tin theo Quyết định số 596/QĐ-VKSTC ngày 20/12/2018 của Viện trưởng VKSND tối cao; tăng cường viết tin, bài gửi đăng trên các cơ quan báo chí của Ngành; quan tâm đặt mua đủ số lượng báo Bảo vệ pháp luật và Tạp chí Kiểm sát, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, vận dụng vào thực tiễn công tác”[7], đồng thời để học tập cách viết bài nghiên cứu trên các Tạp chí khoa học của ngành nhằm viết bài nghiên cứu có chất lượng gửi Trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội. Cần quy định chỉ tiêu đăng tin, viết bài, đặc biệt là bài nghiên cứu là tiêu chí thi đua quan trọng của từng cá nhân trong đơn vị, các đơn vị trong cụm thi đua... đây là một trong những yêu cầu cần thực hiện trong công tác tuyên truyền của  ngành Kiểm sát Hà Nội nếu muốn nâng cao hiệu quả hoạt động tuyên truyền; tiếp tục nhanh chóng cập nhật tin tức, đăng tải bài viết các sự kiện, hoạt động trong ngày về ngành và những thông tin có tính chất “nóng” trên từng địa bàn thành phố Hà Nội nhằm đáp ứng tính mới, nhu cầu tìm kiếm thông tin và tăng lượt truy cập đọc báo mạng hằng ngày trên trang thông tin điện tử Viện KSND Thành phố Hà Nội.

        Thứ ba, đối với những tác giả, nhóm tác giả có bài viết được đăng tải trên hai tạp chí in của ngành Kiểm sát bao gồm tạp chí Kiểm sát (Viện kiểm sát nhân dân tối cao) có chỉ số ISSN: 0866-7357 và tạp chí Khoa học Kiểm sát (Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội) với chỉ số ISSN: 2354-063X là hai tạp chí khoa học được tính điểm khoa học đối với ngành Luật học, ngành khoa học An ninh theo Quyết định của Hội đồng Giáo sư Nhà nước trong nhiều năm trở lại đây[8], để được đăng tải bài viết phải trải qua nhiều lượt phản biện, sửa đổi và các vòng kiểm duyệt. Theo Quy chế xét, đề nghị công nhận sáng kiến của Viện KSND Thành phố Hà Nội  (Ban hành kèm theo Quyết định số: 69/QĐ-VKS-TĐKT ngày 20/3/2020 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân TP Hà Nội)[9] cần có những quy định khuyến khích hơn về công nhận sáng kiến để tạo động lực cho cán bộ, công chức trong ngành Kiểm sát Hà Nội tích cực tham gia viết bài nghiên cứu.

        Thực tế, ngày 06/10/2022, Viện KSND tối cao có hướng dẫn giải đáp tại mục 23 Công văn số 3773/VKSTC-V16 v/v giải đáp một số khó khăn, vướng mắc trong công tác thi đua, khen thưởng về bài viết được đăng trên Tạp chí Kiểm sát hoặc các tạp chí khoa học khác thì việc công nhận sáng kiến được thực hiện theo trình tự, thủ tục và quy định của ngành Kiểm sát nhân dân. Do vậy, cần tiếp tục hoàn thiện quy định, quy trình để quy đổi hay công nhận bài viết đăng trên tạp chí khoa học chuyên ngành có giá trị tương đương sáng kiến để khuyến khích công chức, người lao động trong hai cấp Viện KSND Thành phố Hà Nội nghiên cứu khoa học, trao đổi kinh nghiệm, vừa nâng cao kiến thức, kĩ năng nghề nghiệp, vừa có những bài viết thiết thực và tăng cường tính truyền thông trong mỗi đơn vị.

        Theo tác giả, quy chế trên cần làm rõ bài viết đăng trên website cũng cần theo hướng nghiên cứu lý luận, nghiên cứu thực chứng hay phân tích tình huống... thậm chí xem xét kỹ lưỡng những bài viết có tư duy, hướng nghiên cứu, quan điểm khoa học pháp lý mới mà Việt Nam chưa tiếp cận... để có cách tính điểm quy đổi công nhận sáng kiến hằng năm, tính điểm thi đua của cá nhân, đơn vị cho phù hợp. Đồng thời, cần sửa đổi Quy chế 69/2020 theo hướng mở rộng nguồn công nhận kết quả sáng kiến, không chỉ có các bài viết “liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ, chức năng ” và “được đăng công khai trên báo, tạp chí, website của ngành Kiểm sát nhân dân” mà còn ở tạp chí khoa học của các bộ, ngành khác được Hội đồng Giáo sư Nhà nước tính điểm khoa học trong ngành Luật tương đương các tạp chí của ngành KSND[10]... qua đó khuyến khích, động viên cán bộ, công chức viết sáng kiến thực chất hơn, viết bài nghiên cứu chất lượng được đăng ở các trang, báo, tạp chí khác nhằm mang hình ảnh của ngành, đơn vị đến với xã hội, các cơ quan, tổ chức khác ngoài ngành Kiểm sát. Các bài viết sau khi được đăng tải, các tác giả, cộng tác viên hai cấp thành phố cần chủ động gửi để xét thi đua, công nhận sáng kiến.

        Thứ tư, qua tham khảo Trang thông tin điện tử tỉnh Bình Phước[11], Bắc Giang, đối với sáng kiến, chuyên đề, đề tài khoa học các cấp, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ...(đều đã được các hội đồng khoa học, hội đồng thẩm định thông qua) được các tác giả thực hiện đều mang tính cấp thiết trong hoạt động khoa học pháp lý nói chung, hoạt động nghiệp vụ Kiểm sát nói riêng, nếu không vì yêu cầu bảo đảm bí mật Nhà nước, bí mật ngành, quyền sở hữu trí tuệ... và được sự đồng ý của cá nhân tác giả, nhóm tác giả thì nên có phương án xây dựng Mục chuyên đề riêng để các tác giả, cộng tác viên địa phương chủ động gửi cho Ban biên tập để kịp thời đăng tải trên Trang thông tin điện tử Viện KSND thành phố Hà Nội làm nguồn tài liệu tham khảo có chất lượng, chân thật, mang tính thực tiễn cao trong các nghiên cứu khác của các tác giả trong và ngoài ngành, thông qua đó nâng cao lượt truy cập trên trang thông tin điện tử Viện KSND thành phố Hà Nội, nâng cao số lượng và chất lượng các bài viết về công tác nghiệp vụ của  ngành Kiểm sát.

        Thứ năm, ban biên tập cần nghiên cứu phương án sửa đổi trang thông tin điện tử Viện KSND thành phố Hà Nội theo hướng cơ cấu, sắp xếp lại các mục, nội dung không còn phù hợp, đồng thời chủ động xây dựng thêm các chuyên mục mang tính thời sự để đổi mới trang về nội dung (như trang thông tin điện tử VKSND tỉnh Yên Bái[12], tỉnh Bình Phước...). Các tin bài đăng trên cổng thông tin điện tử bảo đảm tính khách quan, trung thực, mang tính nghiệp vụ Kiểm sát; “gắn công tác tuyên truyền với công tác đào tạo, phổ biến, giáo dục pháp luật; đặc biệt là tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và khai thác hiệu quả thông tin tuyên truyền trên cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử và các mạng xã hội”[13], trong đó xây dựng thêm các mục để cộng tác viên địa phương có thể viết nhiều loại bài viết hơn; đồng thời cần thường xuyên cập nhật các tin, bài viết khoa học nhằm kịp thời tuyên truyền những phương pháp làm hay, kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức khoa học pháp lý, gương điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt... cũng như làm phong phú nội dung của trang thông tin điện tử. “Việc làm tốt hoạt động tuyên truyền sẽ khắc phục được tình trạng người dân hiểu sai, hiểu không đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ của ngành, đồng thời nâng cao được niềm tin của người dân vào hoạt động bảo vệ công lý của ngành Kiểm sát”[14].

        Tóm lại, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, trong đó có việc tuyên truyền qua trang thông tin điện tử nói riêng, ngành Kiểm sát Hà Nội cần thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên, đồng thời, đầu tư chi phí tương xứng với kết quả mong muốn đạt được trong việc tuyên truyền, đặc biệt chú trọng tuyên truyền tích cực về xây dựng, quảng bá hình ảnh của Ngành, hình ảnh người cán bộ Kiểm sát trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ kiểm sát; hoạt động của Ngành trong công cuộc đấu tranh phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm, góp phần tích cực trong việc giữ gìn chế độ, xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.

Trần Trọng Hoàn - Viện KSND huyện Đan Phượng

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Huỳnh Đạm, “Những suy nghĩ và đề xuất một số giải pháp góp phần xây dựng ngành Kiểm sát nhân dân trong sạch, vững mạnh” truy cập ngày 07/10/2022 tại https://vks.kiengiang.gov.vn/chitietbantin.aspx?MaTin=3824

2. http://hdgsnn.gov.vn/tin-tuc/quyet-dinh-so-22-qd-hdgsnn-phe-duyet-danh-muc-tap-chi-khoa-hoc-duoc-tinh-diem-nam-2023_729/  truy cập ngày 06/07/2023.

3. Quốc Hội, Luật tổ chức VKSND năm 2014.

4. https://kiemsat.vn/tiep-tuc-doi-moi-nang-cao-chat-luong-cong-tac-tuyen-truyen-cua-nganh-kiem-sat-nhan-dan-61688.html truy cập ngày 30/09/2022.

5. https://kiemsat.vn/ke-hoach-trong-tam-cong-tac-tuyen-truyen-nganh-kiem-sat-nhan-dan-nam-2021-60978.html truy cập ngày 30/09/2022.

6. Viện KSND TP. Hà Nội (2023), Thông báo số 737/VKS-VP ngày 25/7/2023 thông báo một số vấn đề rút kinh nghiệm về chất lượng công tác soạn thảo, gửi tin, bài tới Trang thông tin điện tử của Viện KSND TP. Hà Nội.

7. Viện KSND TP. Hà Nội (2022), Thông báo số 894/VKS-VP ngày 13/9/2022 thông báo một số vấn đề rút kinh nghiệm về chất lượng công tác soạn thảo, gửi tin, bài tới Trang thông tin điện tử của Viện KSND TP. Hà Nội.

8. Viện KSND Tôi cao, Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 08/6/2021 của VKSND tối cao về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền của ngành Kiểm sát nhân dân.

9. Diệu Trang, “VKSND tỉnh Yên Bái- 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05/CT-VKSTC-TCKS ngày 23/08/2012 của Viện trưởng KSND tối cao về công tác tuyên truyền”, truy cập ngày 05/10/2022 tại https://vienkiemsatyenbai.gov.vn/vksnd-tinh-yen-bai-10-nam-thuc-hien-chi-thi-so-05-ct-vkstc-tcks-ngay-23-8-2012-cua-vien-truong-vksnd-toi-cao-ve-cong-tac-tuyen-truyen/.