Khiếu nại, tố cáo là quyền của công dân được Hiến pháp, pháp luật ghi nhận, nhằm bảo đảm, thực hiện quyền dân chủ của Nhân dân và là một trong những phương thức thực hiện quyền giám sát của Nhân dân đối với bộ máy Nhà nước.
Khiếu nại, tố cáo về THADS phát sinh trong quá trình tổ chức thi hành bản án, quyết định dân sự theo quy định pháp luật, nên việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS góp phần bảo đảm cho hoạt động THADS tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Điều 4 Thông tư số 13/2021/TT-BTP ngày 30/12/2021 của Bộ Tư pháp (Thông tư 13/2021/TT-BTP) quy định về “Quy trình xử lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong thi hành án dân sự” (gọi tắt là Thông tư 13/2021/TT-BTP) đã quy định“Việc xử lý đơn phải đảm bảo chính xác, khách quan, kịp thời, đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về THADS và pháp luật về khiếu nại, tố cáo; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc THADS”.
Theo quy định tại điểm đ, khoản 3, Điều 4 Luật Tổ chức Viện KSND năm 2014; khoản 2 Điều 12, Điều 159 Luật THADS[1], Viện KSND thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp bằng công tác kiểm sát THADS, kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp trong đó có Cơ quan THADS theo quy định của pháp luật...Viện KSND thực hiện các quyền yêu cầu, kiến nghị đối với Cơ quan THADS cùng cấp và cấp dưới, cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm để bảo đảm việc giải quyết khiếu nại, tố cáo có căn cứ, đúng pháp luật.
Để thực hiện tốt chức năng, thẩm quyền của Viện KSND trong công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS, Ngành Kiểm sát đã ban hành quy chế, quy trình nghiệp vụ công tác kiểm sát THADS trong đó có công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS[2].
Nội dung các văn bản trên xác định đối tượng phạm vi, thẩm quyền và kỹ năng, thao tác nghiệp vụ trong quá trình thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS:
- Đối tượng của công tác kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS là kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của Cơ quan THADS, từ khi thụ lý đơn cho đến khi kết thúc việc giải quyết bằng quyết định giải quyết khiếu nại hoặc kết luận nội dung tố cáo.
- Phạm vi công tác kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo bắt đầu từ khi tiếp nhận, thụ lý đơn khiếu nại, tố cáo của Cơ quan THADS, kết thúc khi ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận tố cáo. Viện KSND không kiểm sát việc tiếp dân của Cơ quan THADS (có thể xem xét việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn từ các nguồn).
Trong thời gian qua, tình hình khiếu nại, tố cáo về THADS thuộc hai cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội (gồm Cục THADS thành phố Hà Nội và 30 đơn vị Chi cục THADS cấp huyện) có chiều hướng ngày càng tăng về số lượng, phức tạp về tính chất. Tổng Cục THADS đánh giá thành phố Hà Nội là một trong những đơn vị có lượng đơn khiếu nại, tố cáo về THADS nhiều và phức tạp nhất cả nước. Theo báo cáo của Cục THADS, năm 2023 Cơ quan THADS hai cấp tiếp nhận 1.356 đơn/976 việc, đã ban hành quyết đinh, kết luận giải quyết 249 đơn/148 việc; trong 06 tháng đầu năm 2024, tiếp nhận 730 đơn/647 việc, đã ban hành quyết đinh, kết luận giải quyết 47 đơn/39 việc.
Trong đó, có nhiều đơn khiếu nại tố cáo phức tạp, kéo dài; đơn do các Cơ quan Đảng, nhà nước, Quốc hội, báo chí... chuyển đến, như: đơn khiếu nại, tố cáo của ông Bùi Văn S, địa chỉ: thôn Triều Đông, xá Tân Minh, huyện Thường Tín; đơn khiếu nại, tố cáo của bà Lê Thị Thanh T, địa chỉ:104/1 Điện Biên Phủ, Ba Đình Hà Nội; đơn khiếu nại, tố cáo của bà Trần Kim P, trường PTTH Pascan- Newton; đơn khiếu nại, tố cáo của cụ Nguyễn Bội D - 103 tuổi (địa chỉ 16 Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội). Cụ D là cán bộ lão thành cách mạng. Văn phòng Chính phủ đã có 04 văn bản đề nghị Chi cục THADS quận H giải quyết đơn và tổ chức thi hành dứt điểm việc trả nhà cho cụ D...
Trong những năm qua, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS của Cơ quan THADS hai cấp thành phố Hà Nội đã đạt nhiều kết quả tích cực. Các đơn vị cơ bản chấp hành các quy đinh pháp luật, quy định của Ngành; tỷ lệ giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo hàng năm đạt trên 98,9%; nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo bức xúc, kéo đã được giải quyết triệt để; công tác đối thoại được tăng cường; chất lượng lập hồ sơ giải quyết đơn cơ bản bảo đảm; tỷ lệ đơn khiếu nại, tố cáo vượt cấp, khiếu nại tố cáo lần 2 ngày càng giảm….Tuy nhiên, qua công tác kiểm sát thấy việc chấp hành quy định pháp luật, quy định của Ngành về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS của một số đơn vị, cá nhân chưa nghiêm, còn nhiều thiếu sót, vi phạm trong công tác giải quyết khiếu nại về THADS đã làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự. Những thiếu sót, vi phạm ở các nhóm như sau:
- Vi phạm quy định về tiếp nhận đơn, theo quy định tại Điều 5 Thông tư 13/2021/TT-BTP: Tình trạng đơn khiếu nại, tố cáo của đương sự gửi đến không được Cơ quan THADS vào sổ hoặc nhập vào hệ thống cơ sở dữ liệu trên máy tính đầy đủ để giải quyết. Viện kiểm sát phát hiện thiếu sót, vi phạm này trên cơ sở yêu cầu Cơ quan THADS cung cấp sổ tiếp dân của đơn vị xác định công dân trực tiếp đến trụ sở Cơ quan THADS để khiếu nại, tố cáo có ghi rõ nội dung khiếu nại, tố cáo hoặc đơn khiếu nại tố cáo về THADS do Viện kiểm sát cùng cấp nhận được chuyển đến để giải quyết theo thẩm quyền hoặc đương sự khiếu nại kèm theo tài liệu (giấy báo phát của bưu điện) chứng minh đã gửi đơn khiếu nại, tố cáo đến Cơ quan THADS nhưng không được giải quyết…
- Vi phạm quy định về việc phân loại đơn theo quy định tại Điều 6 Thông tư 13/2021/TT-BTP, trong đó thiếu sót, vi phạm chủ yếu sau đây:
Thứ nhất: Việc phận loại đơn theo nội dung (đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh): Tình trạng Cơ quan THADS không nghiên cứu kỹ nội dung đơn hoặc không yêu cầu, hướng dẫn người gửi đơn trình bày rõ nội dung khiếu nại, tố cáo (khiếu nại quyết định nào; khiếu nại, tố cáo hành vi gì, đối với ai…) dẫn đến phân loại, giải quyết đơn không chính xác. Nhiều trường hợp đơn có nội dung khiếu nại, tố cáo về THADS nhưng Cơ quan THADS lại phân loại là đơn kiến nghị, phản ánh để không thụ lý, lập hồ sơ giải quyết theo quy định…
Thứ hai: Việc phận loại đơn theo hình thức (đủ hoặc không đủ điều kiện thụ lý): Tình trạng khi nhận được đơn khiếu nại, tố cáo có nội dung chưa cụ thể, người gửi đơn không gửi kèm theo tài liệu chứng minh, Cơ quan THADS không có văn bản trả lời hoặc hướng dẫn người gửi đơn biết để bổ sung thông tin, tài liệu liên quan, hoàn thành thủ tục (VD giấy ủy quyền khiếu nại) để Cơ quan THADS thụ lý giải quyết đơn theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Thông tư 13/2021/TT-BTP.
- Vi phạm quy định về trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định:
+ Vi phạm thời hạn thụ lý đơn khiếu nại, theo quy định tại khoản 1 Điều 9; thời hạn thụ lý giải quyết đơn tố cáo, theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Thông tư 13/2021/TT-BTP[3].
+ Vi phạm thời hạn giải quyết khiếu nại, theo quy định tại Điều 146; thời hạn giải quyết tố cáo, theo quy định tại Điều 157 Luật THADS (sửa đổi bổ sung 2014).
+ Khi giải quyết khiếu nại, tố cáo Cơ quan THADS ban hành thông báo trả lời đơn mà không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, theo quy định tại Điều 150, khoản 2 Điều 152 Luật THADS[4]; kết luận giải quyết tố cáo, theo quy định tại khoản 1 Điều 22 Thông tư 13/2021/TT-BTP[5]
+ Vi phạm trong việc lập hồ sơ giải quyết khiếu nại theo quy định tại Điều 149 Luật THADS. Chấp hành viên được phân công thụ lý giải quyết khiếu nại không lập hồ sơ (việc giải quyết khiếu nại lập chung với hồ sơ thi hành án), hoặc có lập hồ sơ nhưng tài liệu thu thập không đầy đủ như: không có báo cáo giải trình của người bị khiếu nại; thiếu tài liệu làm căn cứ (bác hay chấp nhận khiếu nại)[6]…
+ Vi phạm trong việc khi giải quyết tố cáo không thành lập Đoàn xác minh nội dung tố cáo; không làm việc trực tiếp với người tố cáo, người bị tố cáo; không có báo cáo giải trình của người bị tố cáo…theo quy định tại Điều 19 Thông tư 13/2021/TT-BTP. Người có thẩm quyền khi giải quyết tố cáo không nghiên cứu đầy đủ, toàn diện hồ sơ thi hành án và các tài liệu khác có liên quan, không tổ chức xác minh, đối thoại hoặc trưng cầu giám định khi cần thiết dẫn đến kết quả giải quyết tố cáo không khách quan, chưa đúng pháp luật…
Thực hiện Chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 18/12/2023, của Viện trưởng VKSND tối cao; Hướng dẫn số 24/HD-VKSTC ngày 26/12/2023 của Vụ 11- Viện KSND tối cao, về công tác Kiểm sát THADS, hành chính năm 2024, Viện KSND thành phố Hà Nội (P11) đã xây dựng Chương trình, Hướng dẫn công tác, năm 2024, trong đó có công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS[7]. Lãnh đạo Viện thường xuyên chỉ đạo công tác tiếp công dân, kiểm sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp nói chung, nên công tác này trong những năm gần đây đã có chuyển biến tích cực. Câc đơn vị Viện kiểm sát hai cấp đã quan tâm công tác cán bộ, đào tạo bồi dưỡng, tăng cường kiểm tra nghiệp vụ trong việc thực hiện quy định pháp luật, quy chế của Ngành về công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS. Tình trạng trước năm 2023 (trước khi ký quy chế phối hợp trong THADS của 2 cấp) việc thực hiện Quy chế 810 về công tác kiểm sát THADS, quy trình 94 về kiểm sát đơn khiếu nại, tố cáo về THADS của một số đơn vị Viện kiểm sát, Kiểm sát viên chưa nghiêm. Cá biệt có đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện không mở sổ theo dõi thụ lý, kiểm sát việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo về THADS; không phân công cán bộ, Kiểm sát viên thực hiện công tác phân loại xử lý đơn theo quy định tại khoản 1 Điều 14; không lập đầy đủ hồ sơ kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định tại Điều 17; không ban hành kết luận kiểm sát hồ sơ theo quy định tại khản 1 Điều 16... Quy trình 94…đến nay tình trạng này đã cơ bản được khắc phục. Các đơn vị Viên kiểm sát bước đầu đã kiểm sát được việc tiếp nhận, phân loại, thụ lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của Cơ quan THADS cùng cấp.
Tuy nhiên, công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS của một số đơn vị còn một số hạn chế. Viện kiểm sát chưa chủ động thực hiện công tác kiểm sát, phát hiện vi phạm, thực hiện quyền yêu cầu Cơ quan THADS cùng cấp cung cấp thông tin, tài liệu việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo . Một số Kiểm sát viên được phân công kiểm sát chưa chủ động, tích cực trong công tác, chưa làm hết trách nhiệm, kiểm sát chặt ché việc tiếp nhận, phân loại thụ lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS của Cơ quan THADS để kịp thời phát hiện vi phạm, thực hiện các biện pháp kiểm sát theo quy định (yêu cầu, cung cấp tài liệu, tự kiểm tra báo cáo, kiến nghị) nên có những thiếu sót, vi phạm của Cơ quan THADS kéo dài không được khắc phục. Thực tế, trong những năm qua rất ít đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện phát hiện ra vi phạm của của Cơ quan THADS để ban hành yêu cầu, kiến nghị trong công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS, nên chất lượng, hiệu quả công tác này còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đề ra.
Nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ, từng bước nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS, chúng tôi thấy trước hết Viện kiểm sát phải nắm, quản lý được việc tiếp nhận, phân loại, thụ lý, giải quyết đơn của Cơ quan THADS. Nếu không quản lý được, Viện kiểm sát hoàn toàn bị động khi tiến hành công tác kiểm sát. Để giải quyết vấn đề này, ngày 11/05/2022, Cục THADS và Viện KSND thành phố Hà Nội đã ký Quy chế phối hợp công tác THADS số 104/QCPH/CTHADS-VKS, trong đó có nội dung phối hợp kiểm sát việc tiếp nhận, phân loại, thụ lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của Cơ quan THAD thành phố Hà Nội. Theo đó, định kỳ một tháng 02 lần Viện KSND thành phố Hà Nội phối hợp rà soát việc tiếp nhận, phân loại, thụ lý và giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS (lập thành biên bản). Đồng thời Lãnh đạo Cục THADS và Viện KSND thành phố Hà Nội và đã ban hành văn bản, yêu cầu tất cả 30 đơn vị Viện kiểm sát và Chi cục THADS cấp huyện trên cơ sở nội dung Quy chế 104 phải ký quy chế phối hợp xong trước tháng 3/2023. Với quy chế phối hợp của các đơn vị Viện kiểm sát hai cấp thành phố Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS của Cơ quan THADS. Thực hiện quy chế phối hợp này Kiểm sát viên đã chủ động quản lý được đơn Cơ quan THADS đã tiếp nhận, để rà soát thông nhất việc phân loại đơn, quản lý theo dõi việc thụ lý đơn khiếu nại, tố cáo cơ quan THADS phải giải quyết, từ đó Kiểm sát viên có cơ sở thục hiện công tác kiểm sát theo đúng quy trình nghiệp vụ.
Sau khi ký kết quy chế phối hợp với Cơ quan THADS, để thực hiện tốt công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS, Viện KSND thành phố Hà Nội (Phòng 11) đã chỉ đạo Kiểm sát viên thực hiện nghiêm túc quy trình kỹ năng, nghiệp vụ kiểm sát khiếu nại, tố cáo về THADS, trong đó trọng tâm thực hiện tốt nội dung công tác kiểm sát sau:
Thứ nhất: Phân công cán bộ, Kiểm sát viên nắm, quản lý chặt chẽ việc tiếp nhận đơn của Cơ quan THADS, chú ý đơn gửi đến qua bưu điện điện hoặc thông tin từ các nguồn: Cổng thông tin điện tử; tiếp dân; báo chí phản ánh…để toàn bộ các đơn của công dân về THADS gửi đến phải được Cơ quan THADS tiếp nhận, phân loại xử lý, tránh việc bỏ sót đơn đã tiếp nhận mà không được xem xét xử lý.[8]
Thứ hai: Phối hợp Kiểm sát chặt chẽ việc phân loại đơn của Cơ quan THADS, mục đích để việc phân loại đơn được chính xác. Đơn có nội dung khiếu nại, tố cáo về THADS phải được Cơ quan THADS thụ lý giải quyết theo đúng quy định pháp luật.
Thứ ba: Cán bộ, Kiểm sát viên được phân công thường xuyên cập nhật vào trong Sổ thụ lý kiểm sát khiếu nại tố cáo (theo mẫu của Viện KSND tối cao) toàn bộ đơn khiếu nại, tố cáo Cơ quan THADS đã ra Quyết đinh, Thông báo thụ lý. Căn cứ vào sổ thụ lý kiểm sát khiếu nại, tố cáo về THADS, đối chiếu với quy định pháp luật về thời hạn giải quyết từng loại đơn, cán bộ, Kiểm sát viên biết và yêu cầu Cơ quan THADS phải ban hành quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng thời hạn theo quy định tại Điều 146, khoản 2 Điều 157 Luật THADS.
Thứ tư: Cập nhật theo dõi, yêu cầu Cơ quan THADS chuyển đầy đủ, đúng thời hạn các quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo đến Viện KSND cùng cấp để thực hiện việc phân công Kiểm sát viên lập hồ sơ kiểm sát theo đúng quy định tại Điều 17 Quy trình 94. Kiểm sát viên được phân công nghiên cứu quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo và tài liệu Cơ quan THADS thu thập được để xác định Cơ quan THADS giải quyết đơn (chấp nhận hoặc bác dơn khiếu nại, tố cáo) có căn cứ, đúng pháp luật hay không. Nếu qua công tác kiểm sát phát hiện vi phạm về nội dung, hình thức, thời hạn…thì đề xuất Lãnh đạo đơn vị thực hiện các biện pháp kiểm sát theo Quy chế 810.
Thứ năm: Chỉ đạo cán bộ, Kiểm sát viên, tăng cường công tác tổng hợp những thiếu sót, vi phạm của Cơ quan THADS trong công tác giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo về THADS để kịp thời ban hành kiến nghị khi phát hiện vi phạm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích người khiếu nại, tố cáo[9].
Kinh nghiệm thấy nếu các đơn vị Viên kiểm sát làm tốt công tác kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS thì hiệu quả chất lượng khâu công tác kiểm sát THADS nói chung được năng lên. Tuy nhiên, đối với Phòng 11- Viện KSND thành phố Hà Nội không chỉ yêu cầu cán bộ, Kiểm sát viên thực hiện đúng quy trình, kỹ năng, kiểm sát chặt chẽ về việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo về THADS theo đúng quy định pháp luật là chưa đủ, toàn diện. Lãnh đạo Phòng chỉ đạo cán bộ, Kiểm sát viên phải quan tâm chú ý, nghiên cứu kỹ nội dung khiếu nại, tố cáo công dân gửi đến (kể cả đơn khiếu nại, tố cáo về THADS của cấp dưới, không thuộc thẩm quyền kiểm sát), để xác định nội dung khiếu nại, tố cáo có cơ sở hay không? Quyết định, hành vi bị khiếu nai, tố cáo có ảnh hưởng, làm thiệt hại đến quyền, lợi ích của đương sự hay không? Đánh giá vi phạm của Cơ quan THADS, Chấp hành viên và các tổ chức cá nhân có liên quan theo nội dung đơn có nghiêm trọng hay không. Nếu có vi phạm, Lãnh đạo Phòng chỉ đạo Kiểm sát viên thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS theo đúng quy trình nghiệp vụ, đồng thời báo cáo, đề xuất Lãnh đạo Viện thực hiên ngay các biện pháp kiểm sát theo quy định tại khoản 6 Điều 28 Luật tổ chức Viện KSND (yêu cầu; tự kiểm tra báo cáo; cung cấp hồ sơ tài liệu; kiểm sát trực tiếp…) để phát hiên vi phạm, ban hành kiến, kháng nghị kịp thời. Thực tế trong những năm qua tại Viện KSND thành phố Hà Nội (Phòng 11) có khoảng 60-70% các kiến nghị, kháng nghị về vi phạm của Cơ quan THADS, Chấp hành viên trong công tác THADS xuất phát từ việc kiểm sát nội dung đơn khiếu nại, tố cáo phát hiện dấu hiệu vi phạm nên đã thực hiện các biên pháp kiểm sát, ban hành kiến, kháng nghị theo đúng quy định pháp luật[10].
Hiệu quả chất lượng khâu công tác phần lớn liên quan đến con người, công tác cán bộ. Do vậy, các đơn vị Viện kiểm sát cần thiết bố trí cán bộ, Kiểm sát viên ổn định, hợp lý, trên cơ sở biên chế của đơn vị, để có thể đảm nhiệm công tác được phân công, trong đó có kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS. Đồng thời cần thiết tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nghiệp vụ công tác kiểm sát THADS nói chung và công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS nói riêng để phát hiện thiếu sót, vi phạm kịp thời khắc phục, rút kinh nghiệm. Thực tế tại Viện KSND thành phố Hà Nội, hàng năm Phòng 11 tham mưu đề xuất Lãnh đạo Viện ký quyết định tiến hành kiểm tra nghiệp vụ công tác kiểm sát THADS trong đó có công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS từ 03 đến 04 đơn vị Viện KSND cấp huyện và cử cán bộ phòng tham gia các đoàn kiểm tra chuyên đề, kiểm tra toàn diện do Lãnh đạo Viện thành lập đối với một số đợn vị Viện KSND cấp huyện. Thông qua đó, Phòng 11 đã báo cáo tham mưu Lãnh đạo Viện ban hành thông báo rút kinh nghiệm chung hoặc xử lý khi có vi phạm nghiêm trọng về công tác này.[11]
Công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ của Ngành về công tác kiểm sát THADS nói chung và chuyên đề công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS nói riêng cần được tiến hành thường xuyên nhằm bổ sung hướng dẫn kiến thức mới cho đồi ngũ cán bộ, Kiểm sát viên toàn Ngành về công tác này. Vụ 11- Viện KSND tối cao tổng hợp giải đáp khó khăn vướng mắc của các đơn vị địa phương, ban hành thông báo rút kinh nghiệm chung toàn Ngành về những thiếu sót, tồn tại để khắc phục, nhằm nâng cao hơn nữa chất lương, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS./.
Nguyễn Mạnh Hà - Phòng 11 Viện KSND thành phố Hà Nội
[1] Khoản 2 Điều 12: Viện kiểm sát các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình kiểm sát việc tuân theo pháp luật về thi hành án của Cơ quan THADS, Chấp hành viên, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án nhằm bảo đảm việc thi hành án kịp thời, đầy đủ, đúng pháp luật.
Điều 159. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS
Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS theo quy định của pháp luật. Viện kiểm sát có quyền yêu cầu, kiến nghị đối với cơ quan THADS cùng cấp và cấp dưới, cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm để bảo đảm việc giải quyết khiếu nại, tố cáo có căn cứ, đúng pháp luật.
[2] Quy chế công tác Kiểm sát THADS, thi hành án hành chính, ban hành kèm theo Quyết định số 810/QĐ-VKSTC ngày 20/12/2016 của Viện trường VKSTC (Quy chế 810).
Quy chế Quy chế tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, ban hành kèm theo Quyết định số 222/QĐ-VKSTC ngày 22/6/2023, của Viện trưởng Viện KSND tối cao (Quy chế 222).
[3] Điều 9 khoản 1. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại lần đầu, 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại lần hai, nếu thuộc thẩm quyền giải quyết …người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải thụ lý giải quyết.
Điều 16 khoản 1: Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn, người có thẩm quyền giải quyết tố cáo ra quyết định thụ lý tố cáo. Trường hợp phải kiểm tra, xác minh…thì thời hạn này có thể kéo nhưng không quá 10 ngày làm việc.
[4] Điều 50: Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải ra quyết định giải quyết khiếu nại đối với khiếu nại thuộc thẩm quyền
Khoản 2 Điều 52 Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai phải ra quyết định giải quyết khiếu nại.
5 Khoản 1 Điều 22: …đối chiếu với các quy định của pháp luật, người giải quyết tố cáo ban hành kết luận nội dung tố cáo với các nội dung chính sau:
6 Ví dụ: người phải thi hành án khiếu nại đối với CHV về việc cưỡng chế, kê biên tài sản thiếu hoặc thừa điện tích đất so với giấy chứng nhận quyền sử dung đất. Tuy nhiên hồ sơ giải quyết đơn không có biên bản kiểm tra hiện trang thửa đát để xác đinh diện tích đát thừa hoặc thiếu so với giấy chứng nhận quyển sử dụng đất.
[7] Hướng dẫn số 05/HD-P11 ngày 29/11/2024 của VKSHN (P11) về công tác kiểm sát THADS, hành chính năm 2024: “ Kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS,HC; Tăng cường thực hiện quyền yêu cầu cung cấp hồ sơ, tài liệu… chú trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo kết hợp kiểm sát hồ sơ THADS có khiếu nại, tố cáo kéo dài, báo chí phản ánh, dư luân xã hội quan tâm, các việc liên quan đến đơn do các cơ quan Đảng, Quốc hội, báo chí phản ánh hoặc dư luận quan tâm…”
[8] Ví dụ: bà Nguyến Thị Ngọc G khiếu nại CHV chi cục THADS quận C có vi pham trong việc bán đấu giá tài sản THA; không thụ lý, giải quyết đơn. Xác định khiếu nại có cơ sở, ngày 19/6/2024 Viện KSTP Hà Nội (P11 đã ban hành Quyết định kiểm sát đột xuất việc THA và thụ lý giải quyết đơn KN,TC của bà G
[9] Ví dụ: Nghiên cứu đơn, kèm theo tài liệu của ông Bùi Xuân T, tố cáo CHV đã 04 năm không giao tài sản trúng đấu giá làm ảnh hưởng đến quyền lợi của ông T. Xét thấy Cơ quan THADS có vi phạm trong việc thụ lý, giải quyết đơn tố cáo, ngày 17/6/2024 Phòng 11 có văn bản số 33/YC-VKS(P11) yêu cầu Chi cục THADS huyên S thụ lý, giải quyết đơn tố cáo của ông T theo đúng quy đinh pháp luật.
[10] Ví dụ: Nghiên cứu đơn của ông Trần Văn T, nội dung khiếu nại CHV cưỡng chế, kê biên,bán đấu giá thiếu diện tích đất và tài sản, hưởng đến quyền lợi gia đình. Xét thấy đơn khiếu nại có cơ sở, ngày 10/5/2023, Viện KSNDTP Hà Nội ban hành CV số 1228/YC-VKS-P11 yêu cầu Chi cục THADS huyện PT cung cấp hồ sơ, tài liệu để tiến hành kiểm sát. Kết quả, ngày 06/06/2023 Viện KSNDTP Hà Nội ban hành Kiến nghị số 17/KN-VKS(P11) yêu cầu hủy việc cưỡng chế, kê biên, bán đấu giá tài sản của gia đình ông T. Kiến nghị đã được tiếp thu chấp nhận.
Tương tự: Căn cứ cúa đơn khiếu nại của ông Nguyến Đức B, nội dung CHV Chi cục THADS quận H, cưỡng chế thi hành án không đúng nội dung bản án. Xét thấy đon khiếu nại có cơ sở, Viện KSNDTP Hà Nội ra quyết định kiểm sát hồ sơ việc THA. Kết quả VKS ban hành Kháng nghị hủy việc cưỡng chế giao tài sản cho ông Q bà V. Kháng nghị đã được tiếp thu chấp nhận.
[11] Năm 2023, Phòng 11 Viên KSND TP Hà Nội đã tham mưu Lãnh đạo Viện ký QĐ kiểm tra nghiệp vụ đối với 04 đơn vị Viên KSND cấp huyện, cử cán bộ phòng tham gia 05 đoàn kiểm tra do Lãnh đạo Viện chủ trì trong đó có công tác THADS.
Năm 2023, Phòng 11 đã ban hành 02 Thông báo rút kinh nghiêm vể công tác kiểm sát giải quyết đơn KNTC về THADS đối với VKSND cấp huyện.
Đang truy cập :
42
Tổng lượt truy cập :
1549309