Kiểm tra liên ngành đối với công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm của Công an cấp xã - một giải pháp của Viện KSND huyện Phú Xuyên nhằm thực hiện tốt công tác phòng chống bỏ lọt tội phạm
Thông qua đặc điểm tình hình vi phạm tội phạm, từ kết quả công tác đấu tranh phòng chống, phát hiện xử lý tội phạm và vi phạm về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện Phú Xuyên, Viện KSND huyện Phú Xuyên nhận thấy: công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm của những cơ quan tổ chức có thẩm quyền ở huyện Phú Xuyên cũng như những huyện ngoại thành chủ yếu là từ cơ sở, đó là Ban công an các xã (BCAX). Trên cơ sở kết quả công tác kiểm sát việc giải quyết nguồn tin tội phạm của cơ quan điều tra cho thấy chất lượng công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm của BCAX nhìn chung chưa tốt. Đặc biệt đối với những vụ việc "Cố ý gây thương tích", những hạn chế từ công tác tiếp nhận, bảo vệ hiện trường, xác định nhanh nhân chứng của BCAX dẫn đến nhiều vụ việc không thể làm rõ đối tượng thực hiện hành vi cố ý gây thương tích.
Để khắc phục được tình hình nêu trên, Viện KSND huyện Phú Xuyên đã chủ trì xây dựng Quy chế phối hợp liên ngành trong đó đưa vào Quy chế phối hợp nội dung “Hàng năm Viện kiểm sát và Cơ quan điều tra phối hợp liên ngành kiểm tra ít nhất 20% trên tổng số BCAX về việc tiếp nhận tố giác, tin báo tội phạm”.
Trong 06 tháng đầu năm 2018, Viện KSND huyện Phú Xuyên đã chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp và chủ trì tiến hành kiểm tra liên ngành về công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo tội phạm đối với 10 BCAX. Sau khi tiến hành kiểm tra, Đoàn kiểm tra liên ngành đã phát hiện công tác tiếp nhận xử lý tố giác, tin báo tội phạm của 10 BCAX có nhiều thiếu sót. Một số vi phạm, thiếu sót điển hình là:
- Vi phạm trong công tác tổ chức Trực ban, về sử dụng hệ thống sổ sách không thống nhất.
- Còn lúng túng trong việc áp dụng pháp luật, một số BCAX hiểu chưa đúng thế nào là tố giác, tin báo tội phạm nên có vụ việc phân loại chưa chính xác.
- Một số hồ sơ xử lý tại BCAX tài liệu thu thập còn sơ sài, nhất là tài liệu về nhân thân.
Qua kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra liên ngành về công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm và việc phân loại xử lý của 10 BCAX trên địa bàn huyện Phú Xuyên cho thấy vi phạm, thiếu sót trong của các BCAX nêu trên là phổ biến và những vi phạm đó có thể dẫn đến vi phạm pháp luật trên địa bàn huyện không được tiếp nhận và xử lý đúng trình tự thủ tục, đúng căn cứ pháp luật; điều đó có thể dẫn đến hậu quả lớn hơn là việc bỏ lọt hành vi phạm tội và những vi phạm này là một trong những nguyên nhân làm cho tình hình vi phạm tội phạm sẽ diễn biến phức tạp hơn nếu không được khắc phục kịp thời (do người vi phạm không được xử lý đúng quy định dẫn đến có thái độ coi thường pháp luật).
Những vi phạm, thiếu sót nêu trên của các BCAX chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân sau:
- Một số UBND xã chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra đối với BCAX nên chất lượng công tác của BCAX chưa tốt dẫn đến xảy ra tồn tại, vi phạm.
- Công an xã chưa nghiên cứu đầy đủ văn bản pháp luật liên quan; công tác tiếp nhận tố giác, tin báo tội phạm của Công an xã được thực hiện chủ yếu dựa trên kinh nghiệm, theo lối mòn, người làm trước hướng dẫn người làm sau. Nhiều cán bộ công an xã chưa hiểu thế nào là tố giác, tin báo tội phạm; chưa phân biệt được tố giác, tin báo tội phạm với hành vi vi phạm hành chính nên dẫn đến một số việc phân loại sai.
- Một số BCAX khi cán bộ công an viên tiếp nhận thông tin liên quan đến tội phạm còn chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm.
- Chế độ chính sách đối với lực lượng Công an xã còn thấp dẫn đến một số Công an viên nghỉ việc để tham gia lao động ngoài, dẫn đến lực lượng Công an xã thường xuyên biến động, không đào tạo được bài bản.
Từ kết quả kiểm tra liên ngành đối với 10 BCAX, Viện KSND huyên Phú Xuyên đã ban hành Kiến nghị đối với UBND huyện Phú Xuyên đối với công tác quản lý nhà nước, cụ thể là:
- Đề nghị UBND huyện Phú Xuyên chỉ đạo UBND các xã cần tăng cường hơn công tác chỉ đạo, lãnh đạo đối với BCAX về hoạt động chung và công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm của Công an xã; UBND các xã cần kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với BCAX để xảy ra vi phạm; khắc phục, không để tiếp tục để xảy ra các vi phạm trong hoạt động tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm;
- Chỉ đạo Công an huyện Phú Xuyên tăng cường công tác tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ cho lực lượng Công an xã trong việc tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm; hướng dẫn Ban công an tất cả các xã và Đồn công an sử dụng thống nhất hệ thống sổ sách, biểu mẫu, cách thức xây dựng hồ sơ tiếp nhận xử lý thông tin liên quan đến tội phạm.
Sau khi nhận được bản kiến nghị của Viện kiểm sát, UBND huyện Phú Xuyên đã chỉ đạo Công an huyện Phú Xuyên và UBND các xã tổ chức thực hiện nội dung kiến nghị của Viện kiểm sát để nâng cao chất lượng công tác tiếp nhận tố giác, tin báo tội phạm của Ban công an các xã trên địa bàn huyện và nâng cao hiệu quả công tác phòng chống vi phạm tội phạm.
Có thể thấy rằng, việc nâng cao chất lượng công tác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm của Công an cấp xã là một giải pháp góp phần phòng chống oan, sai bỏ lọt tội phạm và phòng ngừa vi phạm tội phạm. Phối hợp liên ngành kiểm tra đối với các BCAX trong lĩnh vực này là một cách làm hay có thể áp dụng đối với các Viện KSND cấp huyện.
Nguyễn Ngọc Phong- Viện KSND huyện Phú Xuyên