Tội ác từ sự lệch hướng của tuổi trẻ
Thời gian qua, tình hình tội phạm trong lứa tuổi chưa thành niên diễn biến phức tạp, để lại nhiều hệ lụy đau lòng cho xã hội. Đáng chú ý, nhiều vụ án không chỉ vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn làm rạn nứt những giá trị đạo đức, tình cảm gia đình. Vụ án Đ.K.L – cô gái mới hơn 16 tuổi dùng dao sát hại cha mẹ ruột tại Hà Nội là một ví dụ điển hình, phản ánh rõ sự xuống cấp trong nhận thức và kỹ năng sống của một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay.
Diễn biến vụ án: Bi kịch bắt đầu từ mâu thuẫn nhỏ trong gia đình
Theo hồ sơ vụ án, Đ.K.L (sinh ngày 11/9/2008) là con gái của anh Đ.A.S và chị N.T.M, trú tại phường Láng, thành phố Hà Nội. Gia đình có điều kiện, cha mẹ luôn quan tâm, kỳ vọng vào con. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, L sa sút học tập, bỏ học, thường xuyên tụ tập với nhóm bạn xấu. Khi bị cha mẹ khuyên răn, L không những không thay đổi mà còn nảy sinh tâm lý chống đối, oán giận.
Khoảng 03 giờ sáng ngày 16/11/2024, L đi xuống bếp lấy một con dao kim loại mũi nhọn, rồi lặng lẽ lên phòng ngủ của cha mẹ. Khi thấy anh S và chị M đang nằm ngủ, L đã dùng dao đâm vào vùng cổ của cha và mẹ, khiến cả hai bị thương nặng. May mắn, anh S và chị M được đưa đi cấp cứu kịp thời, lần lượt bị tổn hại 12% và 02% sức khỏe.
Xét xử nghiêm minh – Chính sách nhân đạo đối với người chưa thành niên
Căn cứ kết quả điều tra, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã truy tố Đ.K.L về tội “Giết người” thuộc trường hợp Giết 02 người trở lên, giết cha mẹ của mình và có tính chất côn đồ; quy định tại các điểm a, đ, n khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015. Sau đó, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã đưa vụ án ra xét xử và tuyên bố bị cáo phạm tội “Giết người”, xử phạt mức án 05 năm tù giam. Hội đồng xét xử nhận định, mặc dù hành vi của L đặc biệt nghiêm trọng, song tại thời điểm phạm tội, bị cáo mới 16 tuổi 02 tháng 05 ngày, có thái độ ăn năn hối cải, hậu quả chết người chưa xảy ra, nên được áp dụng chính sách hình sự khoan hồng, nhân đạo của Nhà nước đối với người chưa thành niên phạm tội.
Bản án là lời nhắc nhở nghiêm khắc nhưng cũng đầy tính giáo dục: Pháp luật không chỉ trừng trị mà còn hướng đến cảm hóa, giúp người phạm tội nhận thức lỗi lầm để hoàn lương.
Hệ lụy và thông điệp pháp luật từ vụ án
Vụ án của Đ.K.L là nỗi đau kép: nỗi đau của người làm cha mẹ và nỗi đau của một cô gái trẻ đánh mất tương lai vì một phút nông nổi. Khi tình thân bị tổn thương, hậu quả không chỉ là vết thương thể xác mà còn là vết rạn trong tình cảm, đạo đức và niềm tin của cả gia đình.
Vụ án cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường giáo dục pháp luật, đạo đức, kỹ năng kiểm soát cảm xúc cho thanh thiếu niên, giúp các em nhận thức rằng mọi hành vi bạo lực, xâm hại người khác – dù vì lý do gì – đều là vi phạm pháp luật và phải chịu trách nhiệm hình sự tương ứng.
Trách nhiệm của gia đình – nhà trường – xã hội
Từ vụ án trên, có thể rút ra nhiều bài học sâu sắc:
Với gia đình: cha mẹ cần dành nhiều thời gian lắng nghe, thấu hiểu, đồng hành cùng con. Việc quát mắng, so sánh, áp đặt dễ khiến trẻ phản kháng, xa cách. Giáo dục bằng tình thương, tôn trọng và chia sẻ là phương pháp hiệu quả nhất.
Với nhà trường: tăng cường các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, đạo đức, pháp luật và tâm lý học đường, giúp học sinh biết kiềm chế, định hướng hành vi, ứng xử phù hợp.
Với các tổ chức đoàn thể, cơ quan tư pháp: đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, phòng ngừa tội phạm vị thành niên, tổ chức tọa đàm, mô hình “Phiên tòa giả định”, “Giờ pháp luật” để học sinh hiểu rõ hậu quả của hành vi vi phạm.
Bài học nhân văn: Khi tình thương là liều thuốc ngăn tội lỗi
Pháp luật nghiêm minh nhưng luôn mở ra con đường thứ hai cho sự hối cải. Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội không chỉ nhằm răn đe, mà còn hướng đến mục tiêu giáo dục, giúp các em làm lại cuộc đời. Song, để không còn những bi kịch tương tự, mỗi gia đình cần khơi dậy tình yêu thương, lòng vị tha và sự chia sẻ trong cuộc sống – bởi đó chính là “vaccine đạo đức” hữu hiệu nhất để ngăn chặn tội lỗi nảy sinh./.
Phạm Thu Phương Anh - Phòng 2